%0 Journal Article %T ژئوشیمی ماسه سنگ های سازند اجاق‌قشلاق (ائوسن بالایی-الیگوسن زیرین)، خاور مغان، شمال باختر ایران: کاربرد در تعیین سنگ والد، شرایط اقلیمی و موقعیت تکتونیکی %J دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی %I دانشگاه بوعلی سینا همدان %Z 2322-147X %A شرفی, محمود %A محمدی, پیمان %A عنایتی بیدگلی, امیرحسین %A میرزایی, محمدرضا %A فرزانه, فرزین %D 2022 %\ 06/22/2022 %V 10 %N 19 %P 150-168 %! ژئوشیمی ماسه سنگ های سازند اجاق‌قشلاق (ائوسن بالایی-الیگوسن زیرین)، خاور مغان، شمال باختر ایران: کاربرد در تعیین سنگ والد، شرایط اقلیمی و موقعیت تکتونیکی %K مغان %K اجاق قشلاق %K ژئوشیمی %K خاستگاه %K جایگاه تکتونیکی %R 10.22084/psj.2021.25112.1316 %X مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی ماسه­سنگ­های سازند اجاق­قشلاق (ائوسن بالایی-الیگوسن زیرین) به منظور ارزیابی شرایط تکتونیکی، آب و هوا، درجه هوازدگی و نوع سنگ مادر انجام گرفته است. ترکیب ماسه­سنگ­های سازند اجاق­قشلاق عمدتا لیـت­آرنایت و لیت­آرنایت فلدسپات­دار و به میزان اندک آرکوز و گری­وکی است. به طور کلی ماسه­سنگ­ها بلوغ بافتی و ترکیبی پایینی دارند بطوری­که خرده­های آتشفشانی، فلدسپات­های پلاژیوکلاز و پتاسیم­دار اجزای اصلی تشکیل­دهنده هستند و ذرات تشکیل دهنده جورشدگی و گردشدگی ضعیفی را نشان می­دهند. نمودارهای ژئوشیمیایی شامل دیاگرام توابع تفکیکی و TiO2 در برابر Al2O3 و TiO2 در برابر Zr، عناصر فرعی La/Th در برابر Hf و Zr/Sc و Th/Sc نشان­دهنده سنگ مادر بازیک تا حدواسط (و تا اندازه ای اسیدی) برای ماسه­سنگ­های سازند اجاق­قشلاق در ناحیه مورد مطالعه است. محاسبه فاکتور هوازدگی شیمیایی در کنار ترسیم نمودارهای SiO2 در برابر Al2O3+K2O+Na2O وAl2O3- CaO+Na2O+K2O بیانگر وجود شرایط آب و هوایی نیمه­خشک، درجه هوازدگی پایین و میزان اندک حمل و نقل برای رسوبات سازند اجاق­قشلاق است که موجب حفظ­شدگی کانی­های ناپایدار مانند کانی­های فرومنیزیم و پلاژیوکلاز شده است. موقعیت تکتونیکی برای ماسه­سنگ­های سازند اجاق­قشلاق بر اساس نسبت Al2O3/SiO2 به Fe2O3+MgO، K2O/Na2O به SiO2، La-Th-Sc و نسبت عناصر فرعی Th/Sc و La/Th، جزایر قوسی تعیین شده است. نتایج بدست آمده در این مطالعه جهت بازسازی شرایط جغرافیای دیرینه و تاریخچه تکامل تکتونیکی-رسوبی حوضه مغان مفید خواهد بود. %U https://psj.basu.ac.ir/article_4314_7806f0ab0fc0997736558e9360ebd1ea.pdf