TY - JOUR ID - 1451 TI - بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مارن‌های نئوژن بر اشکال و شدت فرسایش در منطقه ورامین جنوب‌شرق استان تهران JO - دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی JA - PSJ LA - fa SN - 2322-147X AU - قاسمی دهنوی, آرتیمس AU - ساریخانی, رامین AU - پیروان, حمیدرضا AU - شعاعی, ضیاءالدین AU - کریمی‌خالدی, محمد AD - 1- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان AD - 2- پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تهران AD - 3- گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات البرز Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 3 IS - 6 SP - 57 EP - 69 KW - مارن KW - واگرایی KW - پین‌هول و هیدرومتری دوگانه KW - فرسایش KW - آنالیز شیمیایی DO - N2 - مارن­ها در بین واحدهای سنگ­شناسی، بیش­ترین رسوبات را در حوضه­های آبخیز تولید می­نمایند. این خاصیت مارن­ها سبب کاهش عمر مفید سدها، سیل، رسوب­گذاری کانال­های آبرسانی، تخریب جاده، تاسیسات و در نهایت پدیده بیابان­زایی می­شود. از این رو شناخت خصوصیات موثر در فرسایش­پذیری و واگرایی مارن­ها می­تواند در اولویت باشد. در این مطالعه مارن­های جنوب استان تهران (جنوب حسن آباد ـ ورامین) از نقطه نظر شکل و شدت فرسایش، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، مهندسی و واگرایی مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. واحد مارنی مطالعه شده شامل مارن­های خشکی سازند قرمز بالایی واحدM3  و مارن­های پلیوسن واحد Plm می­باشد. نمونه­برداری در واحد زمین­شناسی قرمز بالایی و پلیوسن درشیب­های 5٪،20٪  و40٪ انجام شده است. برای دستیابی به اهداف آزمایـش­هایی نـظیر دانه­بندی، حدود آتربرگ، آنالیزهای شیمیایی نظیرکاتیون­ها و آنیون­ها، نسبت جذب سدیم (SAR) هدایت الکتریکی (EC) کل مواد محلول جامد (TDS) و هیدورمتری دوگانه و پین­هول انجام شد. در منطقه مورد مطالعه و با مقایسه شاخص خمیری در بین اشکال مختلف فرسایش ملاحظه می­شود که شاخص خمیری فرسایش سطحی نسبت به سایر اشکال فرسایش اختلاف زیادی ندارد. مقدار ظرفیت تبادل کاتیونی در نمونه‌ها بین 2/14 تا 88/25 میلی‌اکی‌والان‌ در لیتر که میانگین این متغیر در فرسایش آبراهه­ای بیش­تر می­باشد و محدوده این متغیر در نمونه‌ها بین 9/0 تا 17/2 میلی‌اکی‌والان در لیتر می‌باشد. میانگین این متغیر در فرسایش آبراهه­ای و خندقی بیش­تر از بقیه واحدهای سازند قرمز‌ بالایی می‌باشد. نتایج حاصل از آزمون­های هیدرومـتری دوگانه در 20 نـمونه، نـشان­دهنده عـدم واگرایی می­باشد. نمونه دست نخورده برداشت شده از ایستگاه 1 با شکل فرسایش خندقی و ایستگاه 5 با شیب 5٪ با شکل فرسایش آبراهه­ای واگرایی متوسط نشان می­دهد. طبق آزمایش پین­هول انجام شده در ایستگاه­های مختلف، ایستگاه 5 با شکل فرسایش آبراهه­ای واحدM3   و ایستگاه 7 با شکل فرسایش خندقی واحد M3 واگرایی متوسط از خود نشان دادند. UR - https://psj.basu.ac.ir/article_1451.html L1 - https://psj.basu.ac.ir/article_1451_ca2820b8e67674cd5fe07cabd915322a.pdf ER -