TY - JOUR ID - 3964 TI - اسفنج های شته تیتی هیپرکلسیفای و اهمیت پالئواکولوژی آن ها در سازند اسفندیار در منطقه دیهوک (کوه های شتری، بلوک طبس- ایران مرکزی) JO - دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی JA - PSJ LA - fa SN - 2322-147X AU - بگی, حسینعلی AU - رشیدی, کوروش AD - استادیار گروه عمران، دانشکده خوارزمی شهرضا، دانشگاه فنی و حرفه‌ای اصفهان، اصفهان AD - دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه یزد، یزد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 9 IS - 18 SP - 152 EP - 163 KW - اسفنج های شته‌تیتی KW - نحوه رشد KW - سازند اسفندیار KW - پالئواکولوژی DO - 10.22084/psj.2021.23995.1285 N2 - یکی از عمده‌ترین فسیل‌های بنتیک سازند اسفندیار در منطقه دیهوک (بلوک طبس)، شته‌تیت‌‌های هیپرکلسیفای می‌باشند که از نظر ساختاری شباهت‌هایی هم با گروه‌های مرجانی، بریوزوا و استروماتولیت دارند. این گروه از اسفنج‌های هیپرکلسیفای با اشکال متنوعی همانند لامینار، گنبدی، پیازی شکل، ستونی، شاخه‌ای پیچیده و با اندازه‌های متفاوت (با حداکثر قطری 60 سانتی‌متر) در برش دیهوک مشاهده گردیدند، به طوری که این تنوع فرم‌ها نشانگر میزان و نوسانات انرژی محیطی می­باشد. این گروه از فسیل‌های بنتیک برای اتصال اولیه نیاز به بستری سخت دارند و در محیط‌های نورانی یا فوتیک زندگی می‌کرده‌اند. به طور معمول عوامل رسوبگذاری و نوسانات انرژی در محیط به طور موثری در تکوین فرم این گروه از اسفنج‌ها موثر بوده‌اند. بررسی انرژی محیط دیرینه نشان می‌دهد که شته‌تیت‌های شاخه‌ای و ستونی در محیط‌های کاملا آرام رشد کرده‌اند، در حالی که سایر فرم‌ها با شکل صفحه‌ای و گنبدی، خود را با محیط‌های پر انرژی‌تر، سازش داده‌اند. بررسی و تفسیر این نوع رشد در شته‌تیت‌ها همزمان با مطالعه رخساره‌ها در پلاتفرم سازند اسفندیار درک بهتری از محیط دیرینه فراهم نموده است، از نظر زمانی  پیدایش و گسترش این گروه از اسفنج‌ها با اسکلت شته‌تیتی در سازند اسفندیاردر محدوده زمانی کیمیریجین پیشین در بخشی از تتیس مرکزی (بلوک طبس) قابل توجه می‌باشد، اگر چه این گروه در کربونیفر بالایی- پرمین، تریاس میانی تا کرتاسه در سراسر تتیس گسترش داشته‌‌‌‌‌اند. UR - https://psj.basu.ac.ir/article_3964.html L1 - https://psj.basu.ac.ir/article_3964_a300bd31133fa70852f60aa5b8fb54f7.pdf ER -