TY - JOUR ID - 4647 TI - رسوبات وچیاپینگین در شمال‌باختر و جنوب‌باختر ایران و تاثیرپذیری آن‌ها از فرونشینی تکتونیکی پرمین پسین JO - دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی JA - PSJ LA - fa SN - 2322-147X AU - عارفی فرد, سکینه AD - استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 11 IS - 21 SP - 42 EP - 61 KW - وچیاپینگین KW - جلفا KW - آباده KW - تغییرات رخساره ای KW - محیط رمپ DO - 10.22084/psj.2022.25676.1334 N2 - رسوبات وچیاپینگین در ناحیه جلفا، شمال‌باختر ایران، و ناحیه آباده، جنوب‌باختر ایران، عمدتا متشکل از تناوب نهشته‌های شیلی و آهکی می‌باشد. توزیع ریز‌رخساره‌ها در دو برش آلی‌باشی و زال در ناحیه جلفا و دو برش مطالعه شده در دره همبست در ناحیه آباده نشان‌­دهنده محیط دریایی باز و نسبتا عمیق در موقعیت‌های رمپ میانی و بیرونی است. در برش‌های جلفا و آباده تغییرات فونایی و ریزرخساره‌ای بین نهشته‌های وچیاپینگین زیرین و بالایی کاملا مشهود بوده که ناشی از افزایش عمق حوضه و بالا آمدن سطح آب می‌باشد. با توجه به محتویات فونایی و نوع ریز‌رخساره‌های موجود در رسوبات وچیاپینگین در برش‌های مورد مطالعه، بخش­های زیرین وچیاپینگین دارای ویژگی­های رمپ میانی و بخش­های بالایی آن عمدتا یک محیط رمپ بیرونی را نشان می‌دهد. بر اساس نتایج بدست آمده قبلی از منحنی‌های فرونشینی برای نواحی البرز و آباده، حادثه ریفتینگ پرمین آغازی با فرونشینی قوی در پرمین میانی و بالایی دنبال شد و با یک روند افزایش فرونشینی از شمال (البرز) به طرف جنوب (آباده) همراه بوده است. این فرآیند افزایش فرونشینی تکتونیکی، افزایش ضخامت توالی­ها از شمال به سمت جنوب را نشان می‌دهد که در نهشته‌های وچیاپینگین دو ناحیه جلفا و آباده نیز قابل شناسایی است، بطوریکه در ناحیه آباده ضخامت رسوبات وچیاپینگین در مقایسه با رسوبات همزمان خود در ناحیه جلفا 4 برابر بیش­تر است. با توجه به وضعیت ساختاری بلوک آباده-همبست و قرارگیری آن بین گسل­های نرمال و ایجاد گرابن در فاصله زمانی پرمین-تریاس تاثیر تکتونیک همزمان با رسوب­گذاری در این ناحیه مشهود است. افزایش ضخامت نهشته­ها در ناحیه آباده بیش­تر مربوط به بخش­های زیرین وچیاپینگین است و بخش­های بالایی آن که شامل واحد 6 سازند همبست است و تقریبا معادل با طبقات جلفای بالا در ناحیه جلفا می‌باشد اختلاف ضخامت قابل­توجهی را نشان نمی‌دهد. علاوه براین، افزایش فرونشینی تکتونیکی باعث بالا آمدن بیش­تر سطح آب دریا و عمیق­شدگی شده که با کاهش اندازه و تنوع براکیوپودها و فراوانی استراکدهای با پوسته کوچک و سوزن اسفنج در طبقات جلفای بالایی و فراوانی فونای پلاژیک نظیر کنودونت­ها و آمونوییدها در واحد 6 سازند همبست همراه شده است. UR - https://psj.basu.ac.ir/article_4647.html L1 - https://psj.basu.ac.ir/article_4647_b128d27da8f122ee6912bbbd5ffcb67d.pdf ER -