رخساره ها، محیط رسوبی، دیاژنز و کیفیت مخزنی سازند سروک در میدان نفتی دارخوین، جنوب باختر ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

2 دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران

3 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

4 استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران

چکیده

سازند‌ سروک با سن آلبین پسین- تورونین میانی مهم­ترین سنگ مخزن کربناته ناحیه دشت آبادان در جنوب‌باختری ایران است. سنگ‌های کربناته این سازند به ‌دلیل متحمل شدن شرایط و محیط‌های دیاژنزی مختلف دارای ویژگی‌های مخزنی متفاوت و پیچیده‌ای می‌باشند. این سازند در میدان نفتی دارخوین به ‌طور عمده شامل سنگ­آهک­های سفید تا کرم­رنگ با میان لایه‌های نازکی از سنگ‌آهک رسی کرم­رنگ و شیل است. هدف از این پژوهش شناسایی رخساره‌ها، تفسیر محیط­رسوبی، تشخیص فرآیندهای دیاژنزی و تأثیر آن­ها بر کیفیت مخزنی سازند­ سروک در میدان نفتی دارخوین می‌باشد. به‌ همین منظور حدود 600 برش­نازک مـیکروسکپی مـربوط به مـغزه چاه­های شماره 32 و 33 این میدان‌ مطالعه شد. بررسی­های گسترده آزمایشگاهی نشان می­دهند که سازند سروک از 9 رخساره وابسته به یک پلاتفرم کربناته رمپ هم­شیب تشکیل شده است. مهم­ترین فرآیندهای دیاژنزی در سازند سروک سیمانی­شدن، دولومیتی­شدن، انحلال، فشردگی مکانیکی و شیمیایی، میکرایتی­شدن، و شکستگی هستند. این فرآیندهای دیاژنزی در محیط­های دیاژنزی دریایی، جوی و دفنی پدید آمده­اند. تخلخل سازند سروک در میدان نفتی دارخوین به ‌طور عمده بین 10% تا 15% می‌باشد و نفوذپذیری این سازند از 1/0 تا 100 میلی­دارسی متغییر است. بر اساس شواهد موجود کیفیت مخزنی این سازند به‌طورکلی خوب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Facies, sedimentary environment, diagenesis, and reservoir quality of the Sarvak Formation in the Darquain oil field, southwest of Iran

نویسندگان [English]

  • R. Khatir 1
  • D. Jahani 2
  • M. Aleali 3
  • N. Kohansal-Ghadimvand 4
چکیده [English]

The Sarvak Formation (Late Albian-Middle Turonian) is the most important carbonate reservoir rock in Abadan plain area in the southwest of Iran. The carbonate rocks of this formation have different and complex reservoir properties due to their tolerance to different diagenetic conditions and environments. This formation in the Darquain oil field mainly consists of white to cream limestone with thin interbedded of cream-colored argillaceous limestone and shale. The purpose of this study is to identify facies, interpret the sedimentary environment, identification of diagenetic processes, and their effect on the quality of the Sarvak reservoir in the Darquain oil field. For this reason, about 600 thin microscopic sections belonging to cores of wells No. 32 and 33 of this field were studied. Widespread laboratory studies show that the Sarvak formation consists of 9 facies associated with a homoclinal carbonate ramp platform. The most important diagenetic processes in the Sarvak Formation are cementation, dolomitization, dissolution, mechanical and chemical compaction, micritization, and fracturing, which all occurred in marine, meteoric, and burial diagenetic environments. The porosity of the Sarvak Formation in the Darquain oil field is about 10% to 15% and the permeability is variable between 0.1 to 100 milliDarcy. Based on the available evidence, the reservoir quality of this formation is generally good.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Facies
  • Carbonate ramp
  • Diagenesis
  • Albian-Middle Turonian

مراجع

آقانباتی، ع (1383) زمین­شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی، 586 ص.
اسعدی، ع.، هنرمند، ج.، رحمانی، ع.، رئیسی، ع (1394) شناسایی و تفسیر رخساره‌های رسوبی و دیاژنزی از طریق مفهوم رخساره لاگ‌ها، مطالعه موردی از مخزن سروک در یکی از میادین بزرگ نفتی جنوب­غرب ایران، نشریه رسوب‌شناسی کاربردی، جلد 3، شماره 6، ص 119-103.
جمشیدی، م.، گلی، ط.، رنجبران، م.، جلیلیان، ع.، ارزانی، ن.، ارشد، ع (1395) بررسی رخساره‌های رسوبی و الکتریکی مخزن بنگستان با بهره‌گیری از روش MRGC در میدان نفتی قلعه­نار، جنوب­باختری ایران، نشریه رسوب­شناسی کاربردی، جلد 4، شماره 8، ص 42-55.
فرامرزی، س.، رحیم‌پوربناب، ح.، رنجبران، م (1397) بررسی توزیع واحدهای جریانی سازند سروک در چارچوب چینه‌نگاری سکانسی، مطالعه موردی در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان، جنوب­غرب ایران، نشریه رسوب­شناسی کاربردی، جلد 6، شماره 12، ص 25-39.
مطیعی، ه (1372) زمین­شناسی ایران، چینه­شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین­شناسی کشور، 536 ص.
وزیری­مقدم، ح.، صفری، ا (1382) بررسی رخساره‌های آهکی و تفسیر محیط رسوب­گذاری سازند سروک در ناحیه سمیرم، مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان، شماره 2، دوره هیجدهم.
Ahr, W. M (2011) Geology of carbonate reservoirs: the identification, description and characterization of hydrocarbon reservoirs in carbonate rocks. John Wiley & Sons.
Alavi, M (2004) Regional stratigraphy of the Zagros fold-thrust belt of Iran and its proforeland evolution. American journal of science, 304 (1): 1-20.
Alavi, M (2007) Structures of the Zagros fold-thrust belt in Iran. American Journal of science, 307: 1064-1095.
Alsharhan, A. S., Nairn, A. E. M (1993) Carbonate platform models of Arabian Cretaceous reservoirs.
Burchette, T. P., Wright, V. P (1992) Carbonate ramp depositional system: Sedimentary Geology, 79: 3-57.
Dunham, R. J (1962) Classification of carbonate rocks according to depositional textures. American Association of Petroleum Geologists, Memoir, 1: 108-121.
 ‏Embry, A. F., Klovan, J. E (1971) A late Devonian reef tract on northeastern Banks Island, NWT. Bulletin of Canadian Petroleum Geology, 19(4): 730-781. ‏
Flügel, E (2010) Microfacies of Carbonate Rocks, Analysis, Interpretation and Application (2th edition), Springer, Heidelberg, 976 p.
Ghabeishavi, A., Vaziri-Moghaddam H., Taheri, A (2009) Facies distribution and sequence stratigraphy of the     Coniacian–Santonian succession of the Bangestan Palaeo-high in the   Bangestan Anticline, SW Iran. Facies, 55(2): 243-257. ‏
Ghabeishavi, A., Vaziri-Moghaddam, H., Taheri, A., Taati, F (2010) Microfacies and depositional environment of the Cenomanian of the Bangestan anticline, SW Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 37(3): 275-285.
Heydari, E (2008) Tectonics versus eustatic control on supersequences of the Zagros Mountains of Iran. Tectonophysics, 451(1-4): 56-70. ‏
Hollis, C (2011) Diagenetic controls on reservoir properties of carbonate successions within the Albian–Turonian of the Arabian Plate. Petroleum Geoscience, 17(3): 223-241.
James, G. A., Wynd J. G (1965) Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area. AApG     Bulletin, 49(12): 2182-2245.
Kent, P. E., Slinger, C. P., Thomas A. N (1951) January. stratigraphically exploration surveys in south-west Persia. In 3rd World Petroleum Congress. World Petroleum Congress.
Koop, W. J., Stoneley, R (1982) Subsidence history of the Middle East Zagros basin, Permian to recent. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A, Mathematical and Physical Sciences, 305(1489): 149-168. ‏
Lucia, F. J (2007) Carbonate reservoir characterization: An integrated approach. Springer Science & Business Media.
Murris, R. J (1980) Middle East: stratigraphic evolution and oil habitat: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 64.
NIOC Report (2011) Darquain Oil Field Phase III Development (Ilam, Sarvak & Fahliyan Reservoirs).
NIOC Report (2011) Final geological report of well No. 32 of Darquain oil field.
NIOC Report (2012) Final report of the geological study of well No. 33 of Darquain oil field.
‏Piryaei, A., Reijmer, J. J., van-Buchem, F. S., Yazdi-Moghadam, M., Sadouni, J., Danelian, T (2010) The influence of Late Cretaceous tectonic processes on sedimentation patterns along the northeastern Arabian plate margin (Fars Province, SW Iran). Geological Society, London, Special Publications, 330 (1): 211-251. ‏
Rahimpour-Bonab, H., Mehrabi, H., Enayati-Bidgoli, A.H., Omidvar, M (2012a) Coupled imprints of tropical climate and recurring emergence on reservoir evolution of a mid-Cretaceous carbonate ramp, Zagros Basin, southwest Iran. Cretaceous Research, 37: 15-34. ‏
Rahimpour‐Bonab, H., Mehrabi, H., Navidtalab, A., Izadi‐Mazidi, E (2012b) Flow unit distribution a reservoir modelling in cretaceous carbonates of the Sarvak Formation, Abteymour Oil field, Dezful Embayment, SW Iran. Journal of Petroleum Geology, 35(3): 213-236. ‏
Schlager, W (2005) Carbonate sedimentology and sequence stratigraphy (No. 8). SEPM Soc for Sed Geology. ‏
Scott, R. W., Simo, J. A., Masse, J. P (1993) Overview of economic resources in Cretaceous carbonate platforms. Cretaceous carbonate platforms. Am Assoc Petrol Geol, 56: 15-24. ‏
Sharland, P. R., Archer, R., Casey, D. M., Davies, B., Hall, S. H., Heward, A. P., Horbury, A.D. and Simmons, M. D (2001) Arabian Plate sequence stratigraphy, GeoArabia, Special Publication, Oriental Press, Manama Bahrain, 2: 371 p.
Tucker, M. E., Wright, V. P (1990) Carbonate platforms: facies evolution and sequences. Int Assoc Sediment   Spec Publ, 2: 328.
Tucker, M. E (2001) Sedimentary Petrology, third ed. Blackwell, Oxford, p. 260.
Van-Buchem, F. S. P., Gaumet F., Vedrenne, V., Vincent B (2006) Middle East Cretaceous sequence stratigraphy   study, part1-SW Iran. National, Iranian Oil Company (NIOC) internal report (unpublished).
Wilson, J. L (1975) Carbonate facies in geological history. 471 pp. Google Scholar.
Wright, V. P., Burchette, T. P (1996) Sedimentary environments: Processes, facies and stratigraphy.
Ziegler, M. A (2001) Late Permian to Holocene paleofacies evolution of the Arabian Plate and its hydrocarbon occurrences, Journal of GeoArabia, 6: 445–504.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 04 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 04 بهمن 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار