بررسی ژئوشیمی رسوبی و آلی سازند پابده در برش تاقدیس منگشت واقع در شمال باختر زون ایذه

نویسندگان

1 دانش‌آموخته گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استاد گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

4 دانشجو گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سازند پابده به عنوان سنگ­منشأ، دارای توان مخزنی است و به علت قرارگیری آن در بین دو مخزن آسماری و بنگستان حائز اهمیت بسیاری است. در این پژوهش سازند پابده (با سن پالئوسن-الیگوسن) به منظور تعیین خصوصیات ژئوشیمی رسوبی و آلی سازند پابده در برش تاقدیس منگشت واقع در شمال باختر زون ایذه به ضخامت 2/797 متر مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور انجام مطالعات ژئوشیمی رسوبی، تعداد 40 نمونه میکریتی انتخاب گردید و پس از پودر کردن نمونه‌ها توسط دستگاه جذب اتمی (AAS) مورد آنالیز عنصری قرار گرفتند. همچنین به منظور انجام مطالعات ژئوشیمی آلی، 26 نمونه انتخاب و با دستگاه راک­اول 6 مورد برسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز ژئوشیمی رسوبی و ترسیم داده‌های به دست آمده در نمودارهای مربوطه نظیر نسبت استرانسیوم به سدیم، نشان می‌دهند که نمونه‌های سازند پابده در این برش دارای ترکیب کانی‌شناسی اولیه آراگونیتی می‌باشند. بر اساس مقادیر نسبت استرانسیوم به کلسیم و همچنین نسبت استرانسیوم به منیزیم، تحت تأثیر یک سیستم دیاژنتیکی بسته تا باز به ترتیب با نسبت تبادل آب به سنگ کم تا بالا قرار گرفته است. نتایج حاصل از پیرولیز داده‌های راک اول 6، بیانگر آن است که نمونه‌های آنالیز شده بدون پتانسیل زایش هیدروکربن بوده در حالی که تغییرات این داده‌ها در مرزهای پایین و بالای سازند پابده و نیز مرز پالئوسن-ائوسن بخوبی قابل شناسایی بوده و می‌توان از آن‌ها در جهت کمک به تفسیر محیط رسوبی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-Sedimentary and Organic Geochemistry of the Pabdeh Formation in the Mongasht Anticline Section in the Northwest of Izeh Zone

نویسندگان [English]

  • A. Zarvani 1
  • M. H. Adabi 2
  • A. Dehyadegari 3
  • A. H. Ghodrati 4
چکیده [English]

The Pabdeh Formation as a source rock, with reservoir potential is located between Asmari and Bangestan reservoirs, is of great importance. In this study, the Pabdeh Formation (Paleocene-Oligocene age) was studied to determine the sedimentary and organic geochemical characteristics in the Mongasht anticline section, northwest of Izeh zone with a thickness of 797.2 m. To perform sedimentary geochemical studies, 40 micritic samples were selected for powder preparation and analyzed by Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS). 26 samples were also selected for organic geochemical studies and were examined by Rock Eval 6. The results of sedimentary geochemical analysis and plotting data in related graphs such as strontium to sodium ratio show that the samples of the Pabdeh Formation in this section have originaly aragonite mineralogy. Based on the strontium/calcium ratio as well as the strontium/manganese ratio, this formation was affected by an open to a closed diagenetic system, which is due to the changes in the water-to-rock interaction. The Rock Eval 6 data indicate that the analyzed samples have no hydrocarbon generation potential, while the changes in these data at the lower and upper boundaries of the Pabdeh Formation and the Paleocene / Eocene boundary are well identifiable and can be used as sedimentary environment markers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pabdeh Formation
  • Geochemistry
  • Rock Eval
  • Source rock
آدابی، م. ح (1390) ژئوشیمی رسوبی، آرین زمین، چاپ دوم، 503 ص.
مطیعی، ه (1374) زمین‌شناسی ایران: چینه‌شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور، 536 ص.
هداوندخانی، ن (1394) لیتواستراتیگرافی و بایواستراتیگرافی سازند پابده (در برش‌‌های چهارده، تنگ حتی و یال شمالی تنگ پابده)، پایان‌نامه دکترا، دانشگاه شهید بهشتی تهران، 487 ص.
Adabi, M. H., Salehi, M. A., Ghobeishavi, A (2010) Depositional environment, sequence stratigraphy and geochemistry of Lower Cretaceous carbonates (Fahliyan Formation), South-west Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 39: 148-160.
Adabi,    M. H., Asadi Mehmandosti, E (2008) Microfacies and geochemistry of the Ilam Formation in the Tang-e- Rasid area, Izeh, S. W. Iran: Journal of Asian Earth Sciences, 33: 267-277.
Adabi, M. H., Rao, C. P (1991) Petrographic and geochemical evidence for original aragonitic mineralogy of Upper Jurassic carbonate (Mozduran Formation) Sarakhs area, Iran. Sedimentary Geology, 72: 253-267.
Alizadeh, B., Opera, A., Kalani, M., Alipour, M (2020) Source rock and shale oil potential of the Pabdeh Formation (Middle–Late Eocene) in the Dezful Embayment, southwest Iran. Geologica acta: an international earth science journal, 18(1): 14.
Brand, U., Veizer, j (1980) Chemical diagenesis of a multicomponent carbonate system -1: trace elements: Jour. Sed. Petrology, 50: 1219-1236.
Hosseini Asgarabadi, Z., Khodabakhsh, S., Mohseni, H., Abbassi, N., Halverson, G. Hao Bui, T (2019) Microfacies, geochemical characters and possible mechanism of rhythmic deposition of the Pabdeh Formation in SE Ilam (SW Iran). Geopersia, 9 (1): 89-109.
Hunt, J. M (1996) Petroleum Geochemistry and Geology. W. H. Freeman and Company. New York.
Rao, C. P (1991) Geochemical differences between subtropical (Ordovician), temperate (Recent and Pleistocene) and subpolar (Permin) carbonates, Tasmania, Australia: Carbonates 06.
Milliman, J. D (1974) Marine Carbonates: New York, Springer-Verlag, 375 p.
Omidpour, A., Moussavi-Harami, R., Mahboubi, A., Rahimpour-Bonab, H (2021) Application of stable isotopes, trace elements and spectral gamma-ray log in resolving high-frequency stratigraphic sequences of a mixed carbonate-siliciclastic reservoirs. Marine and Petroleum Geology, 125: 104854.
Peters, K. E (1986) Guidelines for Evaluating Petroleum Source Rock Using Programmed Pyrolysis. AAPG Bulletin, 70: 318–329.
Tissot, R. P., Welte, D. H (1984) Petroleum Formation and Occurrence. 2nd Ed. Springer Berlin Heidelberg New York, 699 p.
Winefield, P. R., Nelson, C. S., Hodder, A. P. W (1996) Discriminating temperate carbonates and their diagenetic environments using bulk elemental geochemistry: a reconnaissance study based on New Zealand Cenozoic limestones. Carbonates and Evaporites, 11: 19-31.