پتروگرافی، محیط رسوبی و ارزیابی پتانسیل مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی کیلورکریم در چهارچوب چینه نگاری سکانسی

نویسنده

استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد استهبان، استهبان، ایران

چکیده

به‌منظور مطالعه پتروگرافی، محیط­رسوبی، چینه­نگاری سکانسی و ارزیابی پتانسیل مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی کیلورکریم تعداد 5 چاه از این میدان مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. بر اساس مطالعه 800 برش­نازک تهیه‌شده از خرده‌های حفاری و مغزه‌ها تعداد 15 ریزرخساره شناسایی گردید که در یک رمپ کربناته هم‌شیب رسوب‌گذاری شده‌اند. فرایندهای دیاژنزی عمده که بر روی سازند آسماری تأثیرگذار بوده‌اند شامل میکرایتی شدن، دولومیتی شدن، انحلال، سیمانی شدن، فشردگی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن و شکستگی هستند. فرایندهای دیاژنتیکی شناسایی‌شده محصول دیاژنز کم‌ژرفای دریایی و جوی تا عمیق هستند. مجموع مطالعات پتروگرافیکی و پتروفیزیکی نشان داد که می‌توان مخزن آسماری را در ناحیه موردمطالعه به تعداد ۵ زون مخزنی تفکیک کرد که در میان زون‌های مخزنی معرفی‌شده تنها زون‌های شماره 1 و تا حدی زون شماره 4 پتانسیل مخزنی قابل قبولی از خود نشان می‌دهند. با توجه به تغییرات سنگ­شناسی، تغییرات لاگ گاما، تغییرات عمودی ریزرخساره­ها چینه­نگاری سکانسی مخزن آسماری در چاه‌ شماره 5 میدان مورد مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت و تعداد 5 سکانس رسوبی درجه سوم تشخیص داده شد. به‌طور کلی سیستم تراکت تراز پیشرونده در توالی مورد مطالعه با افزایش کمی مقدار لاگ گاما در هر 5 سکانس مشخص می‌شود. سیستم تراکت ترازبالا در طول ضخامت مخزن در هر پنج سکانس رسوبی تفکیک شده با کاهش و یا ثابت ماندن مقادیر لاگ گاما مشخص می‌شود. نکته مهم در مورد این سیستم تراکت هم ارزی این سیستم تراکت با افزایش پتانسیل مخزنی در طول مخزن است. گسترش رخساره‌های دانه­پشتیبان متأثر از محیط رسوب‌گذاری و فرایندهای دیاژنتیکی از قبیل انحلال، دولومیتی شدن و شکستگی‌ها از عوامل بالا بودن پتانسیل مخزنی در دسته رخساره‌های HST است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Petrography, sedimentary environment and reservoir potential assessment of Asmari Formation in Kilor Karim oil field in the framework of sequence stratigraphy

نویسنده [English]

  • R. Mirzaee Mahmoodabadi
چکیده [English]

In order to study petrography, sedimentary environment, sequence stratigraphy and reservoir potential of Asmari Formation in Kilurkarim oil field, 5 wells from this field were analyzed. Based on the study of 800 thin sections prepared from cutting and cores, 15 carbonate microfacies were identified, which were deposited in a homoclinal carbonate ramp. Major diagenetic processes that have affected the Asmari Formation include, micritization, dolomitization, dissolution, cementation, compaction, pyritization, hematitation, and fracture. The identified diagenetic processes are the product of shallow to deep marine and meteoric diagenesis. The sum of petrographic and petrophysical studies showed that Asmari reservoir can be divided into 5 reservoir zones in the study area. Among the reservoir zones introduced, only zones No. 1 and to some extent zone No. 4 show acceptable reservoir potential. According to lithological changes, gamma log changes, vertical changes of microfacies, sequence stratigraphy of Asmari reservoir in wells No. 1 and 5 of the field was evaluated and 5 third order depositional sequences were detected. In general, the TST systems tract in the studied sequence is characterized by a slight increase in the amount of gamma log in every 5 sequences. The HST systems tract is characterized by the reduction or persistence of gamma log values along the reservoir thickness in all five separated depositional sequences. The important thing about this systems tract is the equivalence of this systems tract with the increase of reservoir potential along the reservoir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Petrography
  • Diagenesis
  • Asmari formation
  • system tract
  • gamma log
آزادشهرکی، ل.، رحیم­پوربناب، ح.، رنجبران، م (1396) محیط رسوبی، دیاژنز و چینه­نگاری سکانسی سازند فهلیان در چاهB میدان نفتی کیلورکریم، نشریه رسوب­شناسی کاربردی، دوره 5، شماره 10، ص 64-80.
اکبرزاده، س.، امینی، ع.، توکلی، و.، حیدری، خ (1399) کاربرد ریخت­شناسی و توزیع عناصر نگاره گاما در بررسی شرایط محیطی و چینه­نگاری سکانسی سازند آسماری، میدان کارون، نشریه علوم زمین، 29(116)، ص 193-202.
امیری، م.، رحیم­پوربناب، ح.، اسدی، ا.، صرفی، م (1390) محیط‌های رسوبی و چینه­نگاری سکانسی سازند داریان در میدان گازی پارس جنوبی، پژوهش‌های چینه­نگاری و رسوب­شناسی، دوره 27(2)، ص 63-86.
حسنوند، و.، محسنی، ح.، همایی، م (1395) دیاژنز و ارزیابی نقش تغییرات تخلخل بر توان مخزنی آسماری جهرم در چاه­های شماره 2، 10 و 11 میدان نفتی گلخاری، پژوهش‌های دانش زمین، 7(27)، ص 83-107.
خانجانی، م.، موسوی­حرمی، ر.، رحیم­پوربناب، ح.، کمالی، م. ر (1393) محیط رسوبی، دیاژنز و چینه­نگاری سکانسی بخش بالایی سازند سروک (معادل میشریف) در میادین نفتی سیری، علوم زمین، 24(94)، ص 263-274.
داودی، س.، توکلی، و.، رحیم­پوربناب، ح (1399) بررسی ضریب اطمینان استفاده از نگاره انحراف معیار گاما در مطالعه‌های چینه­نگاری سکانسی سازند داریان، بخش مرکزی خلیج­فارس، نشریه پژوهش‌های چینه­نگاری و رسوب­شناسی، 36(3)، شماره 80، ص 1-16.
رحیم‌پوربناب، ح (۱۳۸۴) سنگ‌شناسی کربناته، ارتباط دیاژنز و تکامل تخلخل، انتشارات دانشگاه تهران، ۴۸۷ ص.
رحیمی­بهار، ع.، حسین­پور صیامی، ح (1391) تفکیک زون­های مختلف مخزن هیدروکربنی با کمک رخساره­های الکتریکی، نشریه پژوهش نفت، 22(72)، ص 144-153.
شفیعی، ق (1389) مطالعه زمین­شناسی و تهیه مدل استاتیک مخزن آسماری میدان نفتی کیلورکریم، گزارش شماره پ-6814، شرکت ملی مناطق نفت­خیز جنوب.
عباساقی، ف.، محبوبی، ا.، موسوی­حرمی، ر.، آورجانی، ش (1394) کاربرد آنالیز طیفی در چینه­نگاری سکانسی و تعیین چرخه‌های میلانکوویچ در سازند سروک در میدان کوپال، نشریه رسوب­شناسی کاربردی، دوره 3، شماره 5، ص 54-70.
 فلاح­بکتاش، ر.، آدابی، م. ح.، صادقی، ع.، امیدپور، آ (1400) مطالعة ریزرخساره­ها و فرایندهای دیاژنزی سازند آسماری در میدان نفتی خشت با تأکید بر خصوصیات مخزنی مطالعة موردی: حوضة رسوبی زاگرس، فارس، جنوب غرب ایران، پژوهش‌های چینه­نگاری و رسوب­شناسی سال 37(3)، شماره 84، ص 1-34.
مطیعی، ه (۱۳۷۲) زمین‌شناسی ایران، چینه‌شناسی زاگرس، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۶۸۲ ص.
مطیعی، ه (۱۳۷۴) زمین‌شناسی نفت زاگرس ۱ و ۲، انتشارات سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۱۰۲۴ ص.
مقصودی، م.، شرکتی، ش (1380) نقشه راه‌های ساختاری زاگرس، گزارش داخلی شرکت ملی نفت ایران، منتشر نشده.
مهرابی، ح.، رحیم­پوربناب، ح.، امیدوار، ح.، حاجی مشهدی، ح (1391) مطالعه محیط رسوبی، دیاژنز و چینه­نگاری سکانسی سازند سروک در میدان نفتی آب تیمور در بخش غربی ناحیه فروافتادگی دزفول، پژوهش‌های چینه­نگاری و رسوب­شناسی، 28(44)، ص 25-50.
نیک­بین، م.، خانه­باد، م.، موسوی­حرمی، ر.، محبوبی، ا.، خدامی، م.، غفرانی، 1 (1398) ارزیابی محیط­رسوبی و چینه­نگاری سکانسی، تعیین کیفیت و گسترش زو ن­های مخزنی سازند کنگان، واقع در تاقدیس تابناک (زاگرس جنوبی)، نشریه پژوهش نفت، شماره 107، ص 3-21.
هزاریان، ح.، کردی، م.، ضیایی، م.، سلیمانی منفرد، م.، یحیایی، م (1400) ارزیابی ویژگی­های مخزنی براساس چینه­نگاری سکانسی: مطالعه موردی سازند آسـماری در یکی از میدان­های نفتی خلیج­فارس، نشریه علوم­زمین، 31(2)، ص 111-122.
هنرمند، ج.، امینی، ع.،کمالی، م. ر (1394) کانی‌زایی تبخیری (انیدریت و سلستیت) و تأثیر آن بر کیفیت مخزنی زون‌های دولومیتی سازند آسماری، بخش شمالی فروافتادگی دزفول، جنوب­غرب ایران, پژوهش نفت، 25(83)، ص 171-185.
Ahr, W. M (2008) Geology of Carbonate Reservoirs, the Identification, Description, and Characterization of Hydrocarbon Reservoirs in Carbonate Rocks, John Wiley & Sons, Inc., Pub., New Jersey. 277 p.
Aigner, T. M., Schauer, W. D., Janghanns and Reinhardt, L (1995) Outcrop gamma-ray logging and its applications:example from the German Triassic: Sedimentary Geology, 100: 47-61.
Alavi, M (2007) Structures of the Zagros Fold-Thrust Belt in Iran. American Journal of Science, 307: 1064-1095.
Bahroudi, A., and Koyi, H. A (2004) Tectono-Sedimentary Framework of the Gachsaran Formation in the Zagros Foreland Basin, Marine and Petroleum Geology, 21: 1295-1310.
Burchette, T. P., Wright, V. P (1992) Carbonate ramp depositional system. Journal of Sedimentary Geology, 79: 3-57.
Borai, A (1987) A new correlation for the cementation factor in low-porosity carbonates, J. SPE Formation Evaluation, 2 (4): 495.
Bordenave, M., Hegre, M (2010) Current distribution of oil and gas fields in the Zagros Fold Belt of Iran and contiguous offshore as the result of the petroleum systems. Geol. Soc. Lond. Spec. Publ. 330: 291–353.
Burchette, T. P. and Wright, V. P (1992) Carbonate ramp depositional systems. In: B. W. Seliwood (Editor), Ramps and Reefs. Sedimentary Geology, 79: 3-57.
Carozzi, A. V (1989) Carbonate rocks depositionalmodels: A microfacies approach. Prentice- Hall, New Jersey, 604 p.
Catuneanu, O (2006) Principles of sequence stratigraphy. Elsevier, Amsterdam, 386 p.
Dickson, J (1965) Carbonate identification and genesis as revealed by staining. Sedimentary Geology, 205: 491-505.
Dou, Q. Sun, Y. and Sullivan, C (2011) Rock-physics-based carbonate pore type characterization and reservoir permeability heterogeneity evaluation, Upper San Andres reservoir, Permian Basin, west Texas. Journal of Applied Geophysics, 74(1): 8-18.
Dunham, R (1962) Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Classification of Carbonate Rocks. American Association Petroleum Geology. 121 p.
Flügel, E (2010) Microfacies analysis of Limestones, Analysis Interpretation and Application. Springer Berlin, 976 p.
Geel, T (2000) Recognition of Stratigraphic Sequence in Carbonate Platform and Slope: empricl models based on microfacies analysis of Paleogene deposit in Southern Spain, Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology, 155: 211.
Greeg, J., M., Sibley, D., F (1984) Epigenetic dolomitization the origin of xenotopic dolomite texture, Journal of sedimentary petrology, 54: 907-931.
Kastner, M., I., Schulke, J., Winsemann (2008) Facies architecture of a Late Jurassic carbonate ramp: The Korallenoolith of the Lower Saxony Basin: Int J Earth Sci (Geol Rundsch), 97: 991–1011.
Longman, M. W (1980) Carbonate diagenetic textures from nearsurface diagenetic environments. AAPG Bulletin, 64(4): 461-487.
Lucia, F. J (2007) Carbonate reservoir characterization: An integrated approach. Springer Berlin. 366 p.
Mirzaee Mahmoodabadi, R (2021) Properties Reservoirs Assessment of Sarvak Formation in Yadavaran Oil Field Based on petrographical and Petrophysical data, Applied Sedimentology, 9(18).
Mirzaee Mahmoodabadi, R (2017) The Assessment of microfacies and reservoir potential relationship (porosity and pore size) of the Sarvak Formation in SW Iran, Geosciences Journal, 22 (5): 793-805.
Mirzaee Mahmoodabadi, R (2020) Facies analysis, sedimentary environments and correlative sequence stratigraphy of Gachsaran formation in SW Iran, Carbonate and Evaporites, 35- 25.
Mirzaee Mahmoodabadi, R., Zahiri, S (2022) Formation evaluation and Rock Type Classification of Asmari Formation based on petrophysical- petrographic data: A case study in one of super fields in Iran southwest, Petroleum (2022), doi: https://doi.org/10.1016/j.petlm.2022.01.009.(In press).
Michelsen, O., and M., Danielsen (1996) Sequence and systems tract interpretation of the epicontinental Oligocene deposits in the Danish stratigraphy: part 2: key definitions of sequence stratigraphy, in: Atlas of Seismic Stratigraphy (A.W. Bally, Editor): American Association of Petrologists and Geologists Student Geology, 27: 11-14.
Moore, C. H (2001) Carbonate reservoir; Porosity Evolution and Diagenesis In a Sequence Stratigraphic Framework, Elsevier, 444 p.
Moore, C. H (2013) Carbonate Reservoirs: Porosity Evolution and Diagenesis in a Sequence Stratigraphic Framework. Elsevier, Amsterdam, 370 p.
Morad, S. Al-Aasm, I. S., Fadi, H. N., Ceriani, A., Gasparrini, M., Mansuebeg, H (2012) Impact of diagenesis on the spatial and temporal distribution of reservoir quality in the Jurassic Arab D and C members, offshore Abu Dhabi oilfield, United Arab Emirates, GeoArabia, 17(3): 17-56.
Morad, D., Fadi, N., Gasparrini, M., Morad, S., Al Darmaki, F., Martines, M (2017) Comparison if the diagenetic and reservoir quality evolution between the anticline crest and flank of an Jurassic carbonate reservoir, Abu Dhabi, United Arab Emirates, Society of Petroleum Engineering (SPE), SPE-188938-MS.
Moradi, M., Tokhmechi, B., Kordi, M., Masoudi, P (2019) Gamma‑clustering sequence stratigraphy, case study of the carbonate Sarvak Formation, Southwest Iran SN Applied Sciences, A Springer Nature Journal, 1: 1369.
Pomar, L (2001) Types of carbonate platforms: a genetic approach. Basin Research, 313-334.
Pomar, L., Obrador, A. and Westphal, H (2002) Sub-wave- base cross-bedded grainstones on a distally steepened carbo- nate ramp, Upper Miocene, Menorca, Spain. Sedimentol- ogy, in press, 90- 110.
Pringle, J. K., Howell, J. A., Hodgett, D., Westerman, A. R., and Hodgson, D. M (2008) Virtual outcrop models of petroleum reservoir analogues: A review of the current state of the art, EAGE, First Breaks Volume, Technical Article. pp.189.
Rao, C. P., Adabi, M. H (1992) Carbonate minerals, major and minor elements and oxygen and carbon isotopes and their variation with water depth in cool, temperate carbonates, western Tasmania, Australia, Marine Geology, 103: 249-272.
Reinhold, C., Kaufman, B (2010) Sea-level changes as controlling factor of early diagenesis: the reefal limestones of Adnet (Late Triassic, Northern Calcareous Alps, Austria), Facies, 56: 231–248.
Selley, R. C (1978) Concepts and methods of subsurface facies analysis, American Association of Petroleum Geologists, Contin Educ Course Notes, 9: 82.
Sibley, D. F. and Gregg, J. M (1987) Classification of dolomite rock textures. Journal of Sedimentary Research, 57(6): 967-975.
Scholle, P. A. and Ulmer-Scholle, D. S (2006) A guide to the petrography of carbonate rocks: grains, textures, porosity, and diagenesis. AAPG Memoir. 77.
Tiab, D., Donaldson, E. C (2004) Petrophysics: Theory and Practice of Measuring Reservoir Rock and Fluid Transport Properties. Amsterdam: Elsevier, 889 pp.
Tucker, M (2001) Carbonate Reservoirs: Porosity Evolution and Diagenesis in Sequence Stratigraphic Framework-By Clyde Moore, Published by Elsevier, Amsterdam, Developments in Sedimentology Volume 55, 444. US Organic Geochemistry, 11(32): 1373.
Towfik, K., M., EL-Sorogy, Abdelbaset S., Moussa, M (2017) Relationships between sequence stratigraphy and diagenesis of corals and foraminifers in the Middle Eocene, northern Egypt, Turkish Journal of Earth Sciences, 26: 147-169
Tucker, M. E. and Wright V. P (1990) Carbonate Sedimentology. Oxford, Blackwell Scientific Publications, London, Engladn, 404 p.
Wilson, J (1975) Carbonate Facies in Geological History. Springer, Berlin. 471 p.
Warren, J. K (2006) Evaporites: sediments, resources and hydrocarbons. Springer Science & Business Media, 1035 p.