ریزرخساره ها، مدل رسوبی، چینه شناسی سکانسی و دیاژنز سازند سروک در میادین نفتی X و Y واقع در فروافتادگی دزفول، جنوب غرب ایران

نویسندگان

1 گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشگاه شهید بهشتی تهران

2 مدیر گروه حوضه های رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین،دانشگاه شهید بهشتی،تهران، ایران

3 شرکت ملی نفت ، مدیریت اکتشاف نفت، تهران ، ایران

4 گروه حوضه ها ی رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین- دانشگاه شهید بهشتی

5 گروه حوضه‌های رسوبی و نفت، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم­ترین سازندهای ایران در زاگرس که به عنوان دومین مخزن بزرگ نفتی بعد از آسماری شناخته شده است سازند کربناتی سروک می­باشد. در این پژوهش دو مقطع زیرسطحی از سازند سروک به سن آلبین پسین-تورونین پیشین در فروافتادگی دزفول مورد مطالعه قرار گرفت. مرز زیرین این سازند ناشی از کامل نبودن چاه­های حفاری شده نامشخص بوده و در راس به سازند سورگاه منتهی می‌شود. مطالعۀ مقاطع نازک خرده­ها و مغزه­های حفاری حاکی از تشکیل ریزرخساره­های این سازند در محیط لاگون، سدی و دریای باز در بخش­های داخلی، میانی و خارجی یک پلتفرم کربنات است. بر اساس مطالعات صورت گرفته در این پژوهش، سازند سروک از چهار سکانس رسوبی رده سوم به ترتیب از قاعده به طرف راس به نام­های A، B، C و D تشکیل شده که قابل انطباق با سکانس­های مطالعه شده در صفحۀ عربی است. به استثناء سکانس A این سازند در میادین مورد مطالعه، ناشی از حفاری ناکامل چاه­ها، سکانس­های دیگر از دسته رخساره­های تراز پیشروی و تراز بالای آب دریا تشکیل شده­اند. بر اساس پنل دوبعدی ترسیم شده از میادین مورد مطالعه در منطقۀ مورد مطالعه، در مجموع روند تغییر رخساره­ها و در نتیجه دسته رخساره­های رسوبی مورد مطالعه، از سمت میدان نفتی X به سمت میدان نفتی Y به صورت پیشرونده هستند. بر اساس مطالعات صورت گرفته حوضۀ رسوبی این سازند در زمان تشکیل آخرین سکانس (D) در مقایسه با سکانس­های دیگر از رخساره­های عمیق­تری تشکیل شده و همچنین ضخامت این سکانس رسوبی در مقایسه با دیگر سکانس­های مورد مطالعه کمتر است. مهم­ترین فرآیندهای دیاژنزی مورد مطالعه در مقاطع نازک میکروسکوپی در این سازند  شامل: سیمانی شدن: سیمان­های رورشدی هم محور، دروزی، بلوکی، هم بعد، پوئی­کیلوتاپیک است. دیگر فرآیندهای دیاژنزی عبارتند از: انحلال، به هم­ریختگی زیستی (بورینگ و باروینگ)، میکریتی شدن، تراکم، پیریتی شدن، تخلخل و دولومیتی شدن.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Microfacies, depositional model, sequence stratigraphy, and diagenesis of the Sarvak Formation in the X and Y oilfields in the Dezful Embayment, south-west Iran

نویسندگان [English]

  • Mohsen Liaghat 1
  • Mohammadhossein Adabi 2
  • Ali Moalemi 3
  • Abbas Sadeghi 4
  • Ehsan Dehyadegari 5
2 Head of sedimentary basin and petroleum department, faculty of earth sciences, Shahid beheshti university, tehran, iran
3 National Iranian Oil Company, Exploration Directorate
4 Petroleum and Sedimentary Basin Group, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
5 Department of Sedimentary Basin and Petroleum, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Sarvak carbonate Formation is an important formation in the Zagros region, known as the second largest oil reserve, after the Asmari Formation. This study focused on studying two oil wells of the Sarvak Formation in the Dezful Embayment, which is from the Late Albian-Early Turonian. The lower boundary of this formation is undetermined as a result of the incomplete drilling of wells, and it changes into the Surgah Formation at the upper border. Examination of thin sections of cuttings samples indicates the development of microfacies within this formation in the platform settings of a lagoon, barrier, and open marine in an inner, middle, and outer carbonate platform. According to this study, the Sarvak Formation consists of four 3rd-order depositional sequences, labeled A, B, C, and D, which correlated with its equivalent in the Arabian plate. Except for depositional sequence A in the examined oil fields, included part of highstand system tract (HST), in result of incomplete well drilling, the other depositional sequences consist of transgressive system tract (TST) and highstand system tract (HST). Based on the two-dimensional panel obtained from the analyzed fields in the research area, it can be observed that the process of facies changes and subsequent formation of depositional facies settings prograde from the X oil field toward the Y oil field. Additionally, the thickness of this depositional sequence in compared to the other sequences is the lowest. According to the research, the sedimentary basin of the Sarvak Formation during the formation of the final sequence (i.e., depositional sequence D) includes deeper microfacies compared to other sequences. The main diagenesis processes examined in the thin sections microscopy of this formation include cementation: syntaxial overgrowth rime, equant, drusy, blocky, poikilotopic. The other diagenetic processes in this formation are: dissolution, bioturbations (boring and barrowing), micritization, compaction, pyritization, porosity, and dolomitization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sarvak Formation
  • depositional environment
  • Sequence stratigraphy
  • Diagenetic processes
  • Zagros

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1403
  • تاریخ دریافت: 21 اسفند 1401
  • تاریخ بازنگری: 09 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 12 شهریور 1402