محیط رسوبی، دیاژنز و ژئوشیمی توالی کربناته کرتاسه بالایی دربرش پاتینگ، شهرستان اسدیه، شرق ایران

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

برش موردمطالعه در 113 کیلومتری شرق بیرجند (23 کیلومتری شهرستان اسدیه) و شرق روستای پاتینگ قرارگرفته است. توالی موردمطالعه به سن کرتاسه پسین به ضخامت 246 متر که عمدتاً متشکل از سنگ‌آهک‌های لایه متوسط تا ضخیم می‌باشد. مرز زیرین این نهشته‌ها با کنگلومرای قاعده‌ای قرمزرنگ و مرز بالایی توسط ماسه‌سنگ قرمز محدودشده است. در این پژوهش بر اساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، اجزای تشکیل‌دهنده سنگ‌های کربناتی شامل انواع اجزای اسکلتی و غیر اسکلتی می‌باشد و 7 ریز رخساره‌ی کربناته شناسایی‌شده است که در 3 کمربند رخساره‌ای پهنه جزر و مدی، لاگون نیمه محصور و پشته کربناته نهشته شده‌اند. طبق شواهد به‌دست‌آمده از ریز رخساره‌ها و تعیین الگوی رسوب‌گذاری آن‌ها، محیط رسوبی تعیین‌شده برای برش پاتینگ، پلاتفرم کربناته از نوع رمپ تک‌شیب می‌باشد که کلیه ریز رخساره‌ها عمدتاً در بخش داخلی رمپ نهشته شده‌اند. داده‌های حاصل از آنالیز ژئوشیمیایی عناصر اصلی و فرعی نمونه‌های کربناته نشان‌دهنده ترکیب کانی‌شناسی اولیه‌ی کلسیتی نمونه‌ها و حاکمیت سیستم دیاژنتیکی بسته برای برش موردمطالعه و همچنین با توجه به آنالیزهای ژئوشیمیایی و نقشه پالئوژئوگرافی کرتاسه پسین جهان می‌توان نتیجه گرفت که شرایط اقلیمی معتدله در محیط تشکیل این رسوبات حاکم بوده است. سنگ‌های آهکی موردبررسی به‌طور گسترده تحت تأثیر فرایندهای دیاژنتیکی مختلف قرارگرفته‌اند که مهم‌ترین آن‌ها شامل میکرایتی شدن، سیمانی شدن، فشردگی مکانیکی و شیمیایی، تشکیل انواع تخلخل‌ها، انحلال، نئومورفیسم، شکستگی و پرشدگی رگه‌ها می‌باشد که در محیط‌های مختلف دیاژنتیکی دریایی، متئوریک، دفن کم‌عمق و بالاآمدگی ایجادشده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sedimentary environment and diagenesis، geochemistry of Late Cretaceous carbonate sequence of Pating section, Asadiyeh city, east of Iran.

نویسندگان [English]

  • A. Miran 1
  • Gh. R. Mirab Shabestari 2
  • A. R. Khazaei 2
2 Assoc. Prof., Dept., of Geology, Faculty of Sciences, University of Birjand, Birjand, Iran
چکیده [English]

The studied section is located in the 113Km east of Birjand (25Km Asadiyeh City) and east of Pating Village. The mentioned sequence, aged Late Cretaceous, is totally 246m in thickness and mostly consists of thick and medium bedded limestones along rock units. The lower boundary has been limited by basal red conglomerate and the upper boundary has been covered by red-colored sandstone unit. In This research, based on both field and laboratory studies, the main components of carbonate rocks include both skeletal and non-skeletal grains and totally 7 carbonate microfacies have been determined which have been deposited within 3 facies belts including tidal flat, Semi-restricted lagoon and shoal. According to the obtained evidences from the microfacies analysis, the suggested depositional model for the Pating section is a homoclinal ramps type carbonate platform. All of the microfacies are mainly deposited in the inner part of the ramp slope. The obtained geochemical data from carbonate samples analysis indicate a calcitic original mineralogy and dominance of a closed diagenetic system for the studied sequence. Also, according to the geochemical data, a temperate climatic condition could be considered for the formation environment of this sequence which is confirmed by the Late Cretaceous Palaeogeographic global map. The studied limestone samples have been widely affected by different diagenetic processes that the most important of which are micritization, cementation, mechanical and chemical compaction, dissolution, neomorphism, replacement, fracturing and vein-filling cements that have been formed in a variety of marine, meteoric, shallow burial and uplift diagenetic environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sedimentary environment
  • geochemistry
  • stratigraphy
  • microfacies
  • paragenetic sequence