فرآیندهای دیاژنزی، زمین‌شیمی عنصری و مدل دولومیتی شدن نهشته‌های پالئوسن زاگرس(سازند تله‌زنگ، حوضه‌ی رسوبی لرستان، شمال شرق کوهدشت)

نویسندگان

1 استادیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران

2 دانشجوی دکتری، رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

در این پژوهش فرآیندهای دیاژنزی، زمین‌شیمی عنصری و مدل دولومیتی شدن سازند تله‌زنگ در شمال کوهدشت مطالعه شده است. این سازند به سن پالئوسن - ائوسن میانی در حوضه‌ی رسوبی لرستان گسترش دارد. در این پهنه یک برش سطح‌الارضی به ضخامت 51 متر در 18 کیلومتری شمال شرق شهرستان کوهدشت انتخاب شده است. سازند تله‌زنگ در ناحیه مورد مطالعه به صورت هم‌شیب روی سازند امیران قرار گرفته و توسط آواری‌های قرمز رنگ سازند کشکان به صورت ناپیوستگی پیوسته‌نما پوشیده شده است. مطالعات سنگ‌نگاری منجر به شناسایی چندین فرآیند دیاژنزی از جمله میکرایتی شدن، نوریختی، سیمانی شدن، فشردگی، انحلال و جانشینی گردید که فرآیند جانشینی از نوع دولومیتی شدن در این سازند از گسترش بیشتری برخوردار است. بر این اساس توالی پاراژنتیکی نهشته‌های سازند تله‌زنگ در این برش در چهار محیط دریایی، تدفینی، بالاآمدگی و آب شیرین تفسیر شده است، و طی سه مرحله دیاژنزی اولیه (ائوژنز)، میانی (مزوژنز) و نهایی (تلوژنز) اتفاق افتاده است. آنالیز عنصری نمونه‌ها به روش EDS و EPMA (با دقت 01/0 درصد) بر روی 12 نمونه از دولومیت‌ها نشان داد که مقادیر پایین Fe و مقادیر بالای Sr و Na در دولومیکرایت‌ها و تمرکز بالای Fe و Mn در دولومیکرواسپارایت‌ها و دولواسپارایت‌ها به همراه وجود برخی شواهد مانند اینتراکلاست‌های جلبکی، تخلخل روزنه‌ای و نبود کانی‌های تبخیری نشان دهنده تشکیل این دولومیت‌ها از مدل جزرومدی، تراوش و سپس دفن کم عمق تا متوسط و عمیق می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diagenesis processes, elemental geochemistry and dolomitization model of Paleocene-Middle Eocene Zagros deposits (Talehzang Formation, Lorestan sedimentary basin, north of Kohdasht)

نویسندگان [English]

  • Yaghub Nasiri 1
  • samira Taghdisi Nikbakht 1
  • Mostafa Sedaghatnia 2
  • Mohamad Mallah 2
1 Assist. Prof., Department of Geology, Faculty of Sciences, University of Gonabad, Gonabad, Iran
2 Ph. D. student sedimentology and sedimentary rocks, Faculty of Science, Bu Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

In this research, the processes of diagenesis, elemental geochemistry and dolomitization model of Talehzang Formation in the northeast of Kohdasht have been studied. This formation extends to the middle Paleocene-Eocene age in the sedimentary basin of Lorestan. In this area, a 51-meter-thick subsurface section has been selected at the 18 kilometers north of Kohdasht city. In the studied area, the Talehzang Formation is placed on the Amiran Formation as a slope and is covered by the red clastic of the Kashkan Formation as a continuous discontinuity. The petrographic studies led to the identification of several diagenesis processes, including micriteization, neomorphism, cementation, compression, dissolution, and replacement, and the replacement process of dolomitization is more widespread in this formation .Based on this, the paragenetic sequence of the Talehzang Formation deposits in this section has been interpreted in four marine, burial, upwelling and fresh water environments, and during three stages of initial (eugenesis), middle (mesogenesis) and final (telogenesis) diagenesis has fallen The elemental analysis of the samples by EDS and EPMA method (with accuracy of 0.01%) on 12 samples of dolomites showed that the low amount of Fe and the high amount of Sr and Na in dolomicrites and the high concentration of Fe and Mn in dolomicrosparite, and dolosparites along with the existence of some evidences such as algal intraclasts, fenestral porosity and the absence of evaporite minerals indicate the formation of these dolomites from the tidal flat model, seepage and reflux and then shallow to medium and deep burial.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Talehzang Formation
  • diagenesis
  • dolomite
  • Lorestan
  • Kohdasht

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1403
  • تاریخ دریافت: 06 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 19 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 22 آبان 1403