تعیین هندسه ساختاری سازند آسماری و بررسی روند تغییرات آن در حوضه رسوبی زاگرس با استفاده از روش مدل سازی چینه ای رو به جلو

اسدی مهماندوستی, الهام; معلمی, سید علی; دانشیان, جهانبخش; لشگری, سمیه

doi:10.22084/psj.2019.3401

تعیین هندسه ساختاری سازند آسماری و بررسی روند تغییرات آن در حوضه رسوبی زاگرس با استفاده از روش مدل سازی چینه ای رو به جلو

نویسندگان

¹ استادیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران

² مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران

³ دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران

⁴ دانشجوی کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران

10.22084/psj.2019.3401

چکیده

سازند آسماری به عنوان یکی از مهمترین مخازن نفتی، توالی ضخیمی از سنگهای کربناته - تخریبی با سن الیگوس - میوسن در جنوب غربی ایران میباشد. در این مطالعه به منظور تعیین هندسه ساختاری این سازند از روش مدلسازی چینهای رو به جلو استفاده شده است. بر این اساس 8 میدان نفتی شامل یادآوران، آزادگان، جفیر، سوسنگرد، خرمشهر، دارخوین، امید و منصوری در حوضه رسوبی زاگرس انتخاب شده است. از نرمافزار Dionisos Flow برای تعیین هندسه ساختاری حوضه رسوبی سازند آسماری در میدانهای مورد مطالعه استفاده شد. چاههای مورد مطالعه در هر یک از این میدانها از 3 تا 5 سکانس رسوبی تشکیل شدهاند. شناسایی سکانسهای تشکیل دهنده چاهها در واحد زمان به عنوان مبنای کار قرار گرفته است. نتایج دادههای چینهشناسی سکانسی، دادههای لاگ گاما و مطالعات محیطرسوبی از مهمترین شاخصهای ورودی به نرمافزار جهت مدلسازی میباشد. مطالعه حاضر نشان میدهد که ساختار هندسی حوضه رسوبی سازند آسماری در میدانهای مورد مطالعه تحت کنترل شاخصهایی همچون عمق دیرینه، فرآیندهای تکتونیکی (بالاآمدگی و پایین افتادگی کف حوضه)، تغییرات جهانی سطح آب دریا و میزان فضای لازم برای تجمع رسوبات بوده است. ساختار هندسی حوضه رسوبی سازند آسماری در طی الیگوسن- میوسن در نواحی مورد مطالعه دارای ساختار هندسی پیشرونده با ماهیت پلکانی و تجمعی به سمت حوضه پیشبینی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the structural geometry of Asmari Formation and examining the process of its changes in the Zagros sedimentary basin using stratigraphy forward modeling method

نویسندگان [English]

E. Asadi Mehmandosti ¹
S. A. Moallemi ²
J. Daneshian ³
S. Lashgari ⁴

چکیده [English]

The Asmari Formation (Oligocene – Miocene), as one of the most important oil reservoirs, consists of a thick sequence of carbonate – terrigenous rocks in southwestern Iran. In order to determine the structural geometry of this formation, the stratigraphic forward modelling method has been used in this study. So, 8 oilfields, including Yadanaran, Omid, Jufeyr, Sunsangerd, Khorramshahr, Mansuri, Dorquain and Azadegan have been selected in the Zagros sedimentary basin. Dionisos Flow Software has been used to determine the structural geometry of the sedimentary basin of the Asmari Formation in the studied fields. The studied wells in the oilfields are composed of three to five sedimentary sequences. Identifying each of the sequences that make up the wells per unit of time is the basis of the work. The results of sequence stratigraphic, gamma log and sedimentary environment data are the most important input parameters to the software for modelling. The present study shows that the geometric structure of the sedimentary basin of Asmari Formation in the studied fields has been controlled by parameters such as bathymetry, tectonic processes (rising and falling of the basin floor), global changes in sea level and accommodation space. The geometric structure of the sedimentary basin of Asmari Formation during the Oligocene – Miocene in the studied area was predicted as a progressive geometric structure with a gradual and cumulative nature towards the basin.

کلیدواژه‌ها [English]

Asmari Formation
Subsidence
Geometric Structure
Dionisos Flow Software
Modeling
Zagros

مراجع

امینی، ع. ح (1390) مبانی چینهنگاری سکانسی، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 332 ص.

آقانباتی، ع (1385) زمینشناسی ایران، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، چاپ دوم، 603 ص.

درویشزاده، ع (1388) زمینشناسی ایران چینهشناسی، تکتونیک، دگرگونی و ماگماتیسم، انتشارات امیرکبیر، 434 ص.

رحیمپوربناب، ح.، سلمانی، ع.، رنجبران، م.، و آلعلی، م (1397) تأثیر محیطرسوبی و فرآیندهای دیاژنزی بر کیقیت مخزنی سازند آسماری در میدان قلعهنار فروافتادگی دزفول. مجله رسوبشناسی کاربردی، دوره 6، شماره 11، ص 34 - 15.

گودرزی، م.، امیریبختیار، ح.، و نورایینژاد، م. ر (1398) دیرینهشناسی و محیطهای رسوبی بخش بالایی سازند پابده و بخش زیرین سازند آسماری در چاههای A و B مـیدان نفتی مـارون، شـمالخـاوری اهـواز. مـجله رسوبشـناسی کاربـردی، دوره 7، شـماره 13، ص 208 – 184.

مطیعی، ه (1372) زمینشناسی ایران، چینهشناسی زاگرس. انتشارات سازمان زمینشناسی کشور، 536 ص.

مطیعی، ه (1374) زمینشناسی نفت زاگرس، انتشارات سازمان زمینشناسی کشور، 589 ص.

میرزایی، ش.، غیبشاوی، ع.، قزوینی، ا.، و شکیب، ص (1393) مدلسازی چینهای با استفاده از نرمافزارDionisos Flow. ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، شماره 115، ص 45 - 38.

Alavi, M (2004) Regional stratigraphy of the Zagros fold – thrust belt of Iran and proforland evolution. American Journal of Sciences, 304: 1 - 20.

Asadi Mehmandosti, E., Adabi, M. H,. Woods, A. D (2013) Microfacies and geochemistry of the Middle Cretaceous Sarvak Formation in Zagros Basin, Izeh Zone, SW Iran. Sedimentary Geology, 293: 9 - 20.

Bahroudi, A., and Talbot, C. J (2003) The configuration of the basement beneath the Zagros Basin. Journal of petroleum geology, 26: 257 - 282.

Coe, A. L., and Church, K. D (2003) Sequence stratigraphy, in Coe, A. L. (ed.), The Sedimentary Record of Sea – level Change: Cambridge University Press, p. 57 – 98.

Du Yang, Y. Y., Jun, X., Jie, C., Yi, C., Mingsheng, T., Cheng, O. and Weibing, W (2015) Genesis of large-amplitude tilting oil - water contact in Sarvak Formation in South Azadegan Oilfield, Iran. Petroleum Geology & Experiment, 37: 187 - 193.

Emery, D., and Myers, K (1996) Sequence Stratigraphy. Stromatolite – thrombolite associations in a modern environment, Lee Stocking Island, Bahamas, 13: 201 – 212.

Farshi, M., Moussavi-Harami, R., Mahboubi, A., Khanehbad, M., Golafshani, T (2019) Reservoir rock typing using integrating geological and petrophysical properties for the Asmari Formation in the Gachsaran oil field, Zagros basin. Journal of petroleum Science and Engineering, p. 161 – 171.

Gawthorpe, R., Hunt D., Taylor A., Underhill., J (1994) NERC sequence stratigraphy course. Manchester University, Course notes, p. 172.

Gharechelou, S., Amini, A., Bohloli, B., Swennen, R., Nikandish, A., Farajpour, V (2020) Distribution of geomechanical units constrained by sequence stratigraphic framework: Useful data improving reservoir characterization. Marine and Petroleum Geology.

Granjeon, D (1994) 3D stratigraphic modeling in complex tectonics area. In Abstract of the Assoc Petroleum Geology, Annual Conventionand Exhibition, Abstract of the Assoc Petroleum Geology Search and Discovery Long Beach, California, p. 121 – 148.

Granjeon, D., and Joseph., P (1999) Concepts and applications of a 3D multiple lithology, diffusive model in stratigraphic modeling. Recent Advances in Stratigraphic and Sedimentologic Computer Simulations: SEPM, Special Publication, 62: 197 – 210.

Haq, B. U., Hardenbol J., Vail P. R (1988) Mesozoic and Cenozoic chronostratigraphy and cycles of sea – level change.In: Wilgus C. K., Hastings B. S., Kendall C. G., Posamentier H. W., Ross C. A., Van Wagoner J. C. (Eds) Sea level changes: An integrated approach SEPM, Spes. Publication#42: Tulsa, p. 71 – 108.

Hawie, N., Barrois, A., Marfisi, E., Murat, B., Hall, J., Aillud, G (2015) Forward stratigraphic modelling, deterministic approach to improve carbonate heterogeneity prediction; Lower Cretaceous, Abu Dhabi. In Abu Dhabi International Petroleum Exhibition and Conference. Society of Petroleum Engineers, p. 2409 – 2446.

James, G. A., Wynd, J. G (1965) Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area. American Association of Petroleum Geologist Memoir Bulletin, 49: 2182 - 2245.

Jervey, M. T (1988) Quantitative geological modeling of siliciclastic rock sequences and their seismic expression. In: Wilgus C. K., Hastings B. S., Kendall. C. G., Posamentier, H. W., Ross, C. A., Van Wagoner, J. C (1988) Sea level change: An integrated approach, SEPM, Spec. Publication 42: Tulsa, p. 47 – 69.

Kalanat, B., and Vaziri-Moghaddam, H (2019) The Cenomanian/Turonian boundary interval deep-sea deposits in the Zagros Basin (SW Iran): Bioevents, carbon isotope record and palaeoceanographic model. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 533: 107 - 124.

Pellerin, M., Lanteaume, C., Fournier, F., Borgomano, J (2018) Testing geologic assumptions and scenarios in carbonate exploration: Insights from integrated stratigraphic, diagenetic and seismic forward modeling. The Leading Edge, 37: 672 – 680.

Taheri, M. R., Vaziri-Mogaddam, H., Taheri, A., Ghabeishavi, A (2017) Biostratigraphy and paleoecology of the Oligo - Miocene Asmari Formation in the Izeh zone, Zagros basin. Boletin de la Sociedad Geologica Mexicana, 69 : 1.