تغییرات سنگ رخساره سازند گچساران و تاثیر آن بر رژیم فشاری در ناحیه دشت آبادان

حسنی گیو, محمد; هوشیار, مرتضی; ذبیحی سارلله, سجاد

doi:10.22084/psj.2019.3436

تغییرات سنگ رخساره سازند گچساران و تاثیر آن بر رژیم فشاری در ناحیه دشت آبادان

نویسندگان

مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

10.22084/psj.2019.3436

چکیده

سازند گچساران به سن میوسن بعنوان پوشسنگ مخزن آسماری و همچنین عملکرد آن بعنوان سطح گسسته فوقانی در چینخوردگی زاگرس بسیار حایز اهمیت است. رژیم فشاری سازند گچساران از مهمترین موضوعاتی است که کمتر به آن پرداخته شده است. به منظور بررسی کنترل سنگرخساره بر رژیم فشاری سازند گچساران در ناحیه دشت آبادان، تغییرات سنگرخسارهای و ضخامت با اسـتفاده از دادههای حاصل از حفاری، نمودارهای پتروفیزیکی و نمودارهای ترسیمی سر چاه مربوط به حدود 20 حلقه چاه مورد مطالعه قرار گرفت. در این راستا نمودارهای تطابقی، نقشه هم ضخامت سازند گچساران و نقشههای همضخامت لایههای نمک در بخشهای 4، 3 و 2 سازند گچساران تهیه گردید. نقشههای حاصله بیانگر این است که ضخامت سازند گچساران از دشت آبادان با دور شدن از بخش محوری بلندی قدیمی آزادگان به سمت شمال و شمالخاور افزایش مییابد. همچنین، توالی رسوبی سازند گچساران روی بخش محوری بلندی قدیمی متشکل از تناوبی از مارن، انیدریت و به میزان کمتر سنگآهک و بدون لایههای نمک است. در مقابل با حرکت به سمت شمال و شمال خاور تدریجا ابتدا لایههای نمک در بخش 4، و کمی جلوتر در بخشهای 3 و 2 به توالی مذکور اضافه میشود. تلفیق تغـییرات سنگ رخسـارهای با دادههای حاصل از حفاری حاکی از کنترل بارز تغییرات سنگرخسارهای بر رژیم فشاری سازند گچساران است. از میان مکانیسمهای متعدد ایجاد فشار غیر نرمال، تراکم غیر تعادلی بهمراه رفتار پلاستیک واحدهای نمکی میتواند بعنوان عامل ایجاد فشار نرمال در سازند گچساران لحاظ شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Lithofacies variation of the Gachsaran Formation and its impact on the pressure regime in Abadan plain

نویسندگان [English]

M. Hassani-Giv
M. Hooshyar
S. Zabihi sarollah

چکیده [English]

The Gachsaran Formation (Miocene in age) is the efficient cap rock for the Asmari reservoir in the Dezful embayment. Also, due to the plastic characteristic, it behaves as the upper detachment during Zagros folding. In addition, the recognition of specific pressure regime of this Formation is very important and vital in casing design and mud weight. In the current study, using the subsurface data from a number of 20 drilled wells covering Abadan Plain and contiguous area, the probable control of lithofacies on the pressure regime of the Gachsaran Formation was investigated. Hence, a number of stratigraphic correlation charts, isopach maps for the entire sequence of Gachsaran Fm. and members 4, 3 and 2 was provided. The correlation charts, show that the Gachsaran Formation consists of an alternation of marl, anhydrite with some minor carbonate interbeds, but without any salt beds in the crestal part of the Azadegan paleohigh in Abadan plain. Distancing from the crestal part of the paleohigh, toward the north and northeast, due to deepening of the depositional environment gradually salt interbeds appear, first in Member 4, then in Members 2 and 3. Integrating the lithofacies and operational data reveal the remarkable control of the lithofacies on the pressure regime of the Gachsaran Formation. Among the various mechanisms, the disequilibrium compaction can be considered as the cause for overpressuring, which amplified with the plastic behavior of salt interbeds.

کلیدواژه‌ها [English]

Pressure regime
Gachsaran
Abadan plain
Lithofacies variation

مراجع

مطیعی، ه (1372) زمین شناسی ایران- چینهشناسی زاگرس، سازمان زمینشناسی کشور، 536 ص.

AbdollahieFard, I., Braathen, A., Mokhtari, M., and Alavi, S., A (2006) Interaction of the Zagros Fold–Thrust Belt and the Arabian-type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran. Petroleum Geoscience, 12: 347–362.

Bahroudi, A., Koyi, H. A (2004) Tectono-sedimentary framework of the Gachsaran Formationin the Zagros foreland basin. Marine and Petroleum Geology, 21: 1295–1310.

James, G. A. and Wynd, J. G (1965) Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreementarea. American Association of Petroleum Geologists Bulletin, 49(12): 2182–2245.

Osborne, M. J., and Swarbrick, R. E (1997) Mechanisms forgenerating overpressure in sedimentary basins: A reevaluation. AAPG Bulletin, v. 81, p. 1023–1041.

Pirouz, M., Simpson, G., Bahroudi, A., Azhdari, A (2011) Neogene sediments and modern depositional environments of the Zagros foreland basin system. Geol. Mag, 148 (5–6): 838–853.

Rezaee, P. and Salari, Sh (2016) Petrography and mineralogy of Gachsaran Formation in west of andar-Abbas, Kuh-e- Namaki Khamir section, south of Iran. Journal of Fundamental and Applied Sciences, 8(2S): 956-969.

Tucker, M. E ( 1991) Sedimentary petrology: an introduction to the origin of sedimentary rocks Oxford, Boston: Blackwell Scientific Publications, 260 p.

Hao, F., Li, S., Dong, W., Hu, Z., Huang, B (1998) Abnormal organic matter maturation in the Yinggehai Basin, South ChinaSea: Implications for hydrocarbon expulsion and fluid migration from overpressured systems. Journal of Petroleum Geology, 21( 4): 427–444.

Hao, F., Sun, Y., Li, S., Zhang, Q (1995) Overpressure retardation of organic-matter maturation and petroleum generation: a case study from the Yinggehai and Qiongdongnan Basins, South China Sea. AAPG Bulletin, 79 (4): 551–562.

Holmes, D. W (1978) Abnormal formation pressures and drilling problems in the agreement area. NIOC Report, TN-18/1978.

Hunt, J. M (1990) Generation and Migration of Petroleum from Abnormally Pressured Fluid Compartments (1). AAPG bulletin, 74(1): 1–12.

Hunt, J. M., Whelan, J. K., Eglinton, L. B., Cathles L. M (1994) Gas generation--A major cause of deep Gulf Coast overpressures. Oil and Gas Journal, 92: 29.

Japsen, P (1998) Regional velocity-depth anomalies, North Sea Chalk: a record of overpressure and Neogene uplift and erosion. AAPG Bulletin, 82(11): 2031–2074.

Swarbrick, R. E., and Osborne, M. J (1998) Memoir 70, Chapter 2: Mechanisms that Generate Abnormal Pressures: an Overvie. AAPG Bulletin.

Tingay, M. R. P., Morley, C. K., Laird, A., Limpornpipat, O., Krisadasima, K., Pabchanda, S., Macintyre, Hamish, R ( 2013) Evidence for overpressure generation by kerogen-to-gas maturation in the northern Malay Basin. AAPG Bulletin, 4(4): 639–672.

Vejbæk, O. V (2008) Disequilibrium compaction as the cause for Cretaceous – Paleogene overpressures in the Danish North Sea. AAPG Bulletin, 92(2): 165–180.