ریزرخساره ها، فرآیندهای دیاژنزی و تاثیر آن ها بر کیفیت مخزنی سازند فهلیان در میدان نفتی اروند

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه علوم‌زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 استادیار گروه علوم‌زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خارک، بوشهر، ایران

4 دانشیار گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

سازند فهلیان در میدان نفتی اروند از تنوع سنگ­شناسی کمی برخوردار است و در بخش­های پایینی از سنگ­آهک و در بخش­های بالایی مخزن از سنگ­آهک دولومیتی تشکیل شده است. هدف از این پژوهش شناسایی ریزرخساره­ها، محیط­رسوبی، فرآیندهای دیاژنتیکی و تاثیر آن­ها بر کیفیت مخزنی این سازند است. مطالعه میکروسکپی تعداد 478 برش­نازک تهیه شده از مغزه منجر به شناسایی 19 ریزرخساره شد که در 4 کمربند رخساره­ای پهنه جزر و مدی، لاگون، سد و دریای باز برجای گذاشته شده­اند. هم­چنین فرآیندهای دیاژنزی میکریتی شدن، آشفتگی زیستی، نوشکلی، تراکم، انحلال، سیمانی­شدن و جانشینی در این سازند مشهود است. پس از بررسی ریزرخساره­ها و عوارض دیاژنزی حاکم بر آن­ها، هشت گونه سنگی  (Rock Type)پتروفیزیکی بر اساس کلاس­های پتروفیزیکی لوسیا معرفی شد. ریزرخساره­های گرینستون و رودستون به دلیل تأثیر فرآیندهای انحلالی دارای بالاترین کیفیت مخزنی، ریزرخساره پکستون از کیفیت مخزنی خوب و ریزرخساره وکستون از کیفیت مخزنی پایین­تری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Microfacies, diagenetic processes and their effect on reservoir quality of the Fahliyan Formation in Arvand oil field

نویسندگان [English]

  • F. Hashemi Ghandali 1
  • M. Aleali 2
  • V. A Sajadian 3
  • D. Jahani 4
چکیده [English]

The Fahliyan Formation in Arvand oil field has a low lithological diversity and includs limestone in the lower parts and dolostone in the upper parts of the reservoir. The goal of this study is determination of microfacies, depositional environment, diagenetic processes and their effect on the reservoir quality of this formation. Microscopic studies of 478 thin sections of cores led to the identification of 19 microfacies which belong to 4 facies belts including tidal flat, lagoon, shoal and open marine. This study also revealed diagenetic processes including micritization, bioturbation, neomorphism, compaction, dissolution, cementation and replacement. After studies of microfacies and diagenetic processes that affected these microfacies, eight petrophysical rock type, based on petrophysical classes of Lucia, were identified. Grainstone microfacies have the higher reservoir quality because of dissolution processes, packstone microfacies has good reservoir quality and the wackestone microfacies have lower reservoir quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arvand oil field
  • Depositional environment
  • Diagenesis
  • Reservoir quality

مراجع

آزادشهرکی، ل.، رحیم­پوربناب، ح.، رنجبران، م (1396) محیط رسوبی، دیاژنز و چینه­نگاری سازند فهلیان در چاه B میدان نفتی کیلورکریم. نشریه رسوب­شناسی کاربردی، دوره 5، شماره 10، ص 80-64.
امینی، ع (1387) مطالعه محیط­های رسوبی دیرینه: ارایه مدل رسوبی در برابر بازسازی شرایط محیطی، با مثالی از سازند آسماری، مجموعه مقالات دوازدهمین همایش انجمن زمین­شناسی ایران، اهواز- شرکت ملی مناطق نفت­خیز جنوب، 8 ص.
ده­کار، ع.، سجادیان، و. الف.، نورا، م. ر.، شعبانی­گورجی، ک.، امرایی، ع (1399) تأثیر فرایندهای دیاژنزی بر کیفیت مخزنی سازند فهلیان در میدان نفتی اروند. نشریه رسوب شناسی کاربردی، دوره 8، شماره 15، ص 207-227.
راکی، ع.، یزدانی، م (1386) مجموعه اطلاعات مغزه­ها، گزارش شماره پ- 5965، شرکت ملی مناطق نفت­خیز جنوب.
کرامتی، م (1393) مبانی مطالعات، توسعه و مدیریت یکپارچه مخازن هیدروکربنی، پژوهشگاه صنعت نفت، 432 ص.
مطیعی، ه (1374) زمین­شناسی ایران، زمین­شناسی نفت زاگرس جلد 1، انتشارات سازمان زمین­شناسی کشور، 589 ص.  
نوری، ح.، رحیم­پوربناب، ح (1394) محیط­رسوبی و تاریخچه دیاژنز سازند فهلیان در تاقدیس لار، جنوب زون ایذه. میدان نفتی کیلورکریم. نشریه رسوب­شناسی کاربردی، دوره 3، شماره 6، ص 25-1.
Abedpour, M., Afghah, M., Ahmadi, V., Dehghanian, M (2016) Biostratigraphic and Lithostratigraphic Study of Fahliyan Formation in Kuh-E-Siah (Arsenjan Area, North-East of Fars Province). Open Journal of Geology, 6: 1605-1618.
Adabi, M. H., Kakemem, U., Sadeghi, A (2016) Sedimentary facies, depositional environment, and sequence stratigraphy of Oligocene–Miocene shallow water carbonate from the Rig Mountain, Zagros basin (SW Iran), Carbonates Evaporites, 31: 69–85.
Adabi, M. H., Salehi, M. A., Ghabeishavi, A (2010) Depositional environment, sequence stratigraphy and geochemistry of Lower Cretaceous carbonates (Fahliyan Formation), south-west Iran, Journal of Asian Earth Sciences, 39: 148–160.
Ahr, W. M (2008) Geologyof carbonate reservoirs: The identification, description, and characterization of hydrocarbon reservoirs in carbonate rocks, John Wiley & Sons, Inc., 277 p.
Alavi, M (2007) Structures of the Zagros Fold -Thrust belt in Iran, American Journal of Sciences, 307: 1064-1095.
Avarjani, S., Mahboubi, A., Moussavi-Harami, R., Amiri-Bakhtiari, H., Brenner, R. L (2015) Facies, depositional sequences, and biostratigraphy of the Oligo-Miocene Asmari Formation in Marun oilfield, North Dezful Embayment, Zagros Basin, SW Iran. Palaeoworld, 24: 336–358.
Berbier, M., Hamon, Y., Callot, J. P., Floquet, M., Daniel, J. M (2012) Sedimentary and diagenetic controls on the multiscale fracturing pattern of carbonate reservoir: The Madison Formation (Sheep Mountain, Wyoming, USA). Marine and Petroleum Geology, 29: 50-67.
Brandano, M., Frezza, V., Tomassetti, L., Cuffaro, M (2009) Heterozoan carbonates in oligotrophic tropical waters: the Attard Member of the Lower Coralline Limestone Formation (Upper Oligocene, Malta). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 274: 54-63.
Brandano, M., Loche, M (2014) The Coniacian–Campanian Latium–Abruzzi carbonate platform, an example of a facies mosaic, Facies, 60: 489–500.
Budd, D. A., Frost, E. L., Huntington, K. W., Allwardt, P. F (2013) Syndepositional deformation features in high-relief carbonate platforms: long-lived conduits for diagenetic fluids, Journal of Sedimentary Research, 83: 12–36.
Choquette, P. W., Pray, L. C (1970) Geologic nomenclature and classification of porosity in sedimentary carbonates. American Association Petrolume Geology Bulletin, 54: 207-250.
Dunham‚ R. J (1962) Classification of carbonate rocks according to depositional texture. In: Ham, W. E., (Eds.) Classification of carbonate rocks, American association of petroleum geologists members, 1: 108-121.
Embry, A. F., Kloven, J. E (1971) A Late Devonian reef tract on northeastern Banks Island, Northwest Territories, Bulletin Canadian Petroleum Geology, 19: 730-781.
Flugel, E (2010) Microfacies of Carbonate Rocks: Analysis, Interpretation and Application, Springer-Verlag, Berlin, 984 p.
 Gatt, P. A., Gluyas, J. G (2012) Climatic controls on facies in Palaeogene Mediterranean subtropical carbonate platforms, Petroleum Geoscience, 18: 355-367. 
Geel, T (2000) Recognition of stratigraphic sequences in carbonate platform and slope deposits, Emprical model based on microfacies analysis of Paleogene deposits in southeastern Spain, Palaeogeography, Palaeoclimatolgy, Palaeoecology, 155: 211-238.
Hips, K., Haas, J (2009) Facies and diagenetic evaluation of the Permian–Triassic boundary interval and basal Triassic carbonates: shallow and deep ramp sections, Hungary, Facies, 55: 421–442.
 Hontzsch, S., Scheibner, C., Kuss, J., Marzouk, A., Rasser, M (2011) Tectonically driven carbonate ramp evolution at the southern Tethyan shelf: the Lower Eocene succession of the Galala Mountains, Egypt, Facies, 57: 51–72.
Jamalian, M., Adabi, M. H., Moussavi, M. R., Sadeghi, A., Baghbani, D., Ariyafar, B (2011) Facies characteristic and paleoenvironmental reconstruction of the Fahliyan Formation, Lower Cretaceous, in the Kuh-e Siah area, Zagros Basin, southern Iran. Facies, 57: 101–122. Doi: 10.1007/s10347-010-0231-3.
Jamalian, M., Adabi, M. H (2014) Geochemistry, microfacies and diagenetic evidences for original aragonite mineralogy and open diagenetic system of Lower Cretaceous carbonates Fahliyan Formation (Kuh-e Siah area, Zagros Basin, South Iran). Carbonates Evaporites, DOI 10.1007/s13146-014-0211-8
Khosravi, M., Lasemi, Y., and Feizi, M (2009) Platform to basin facies transition in the Lower Cretaceous Fahliyan Formation: evidence for the formation of garu intra. Proceedings of the 1st International
Petroleum Conference and Exhibition. European Association of Geoscientists and Engineers, EAGE, Shiraz, Iran.
Lucia, F. J (1983) Petrophysical parameters estimated from visual descriptions of carbonate rocks: a field classification of carbonate pore space, Journal of Petroleum Technology, 35: 629-637.
Lucia, F. J (2007) Carbonate reservoir characterization, Second edition, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, 236 p.
Makhloufi, Y., Collin, P. Y., Bergerat, F., Casteleyn, L., Claes, S., David, C., Menendez, B., Monna, F., Robion, P., Sizun, J. P., Swennen, R., Rigollet, C (2013) Impact of sedimentology and diagenesis on the petrophysical properties of a tight oolitic carbonate reservoir. The case of the Oolithe Blanche Formation (Bathonian, Paris Basin, France), Marine and Petroleum Geology, 48: 323-340.
Mobasher, K., Babaie, H. A (2008) Kinematic significance of fold- and fault-related fracture systems in the Zagros Mountains, southern Iran. Tectonophysics, 451: 156–169.
Pomar, L (2001) Types of carbonate platforms: a genetic approach, Basin Research, 13: 313-334.
Rahimpour-Bonab, H., Mehrabi, H., Enayati-Bidgoli, A.H., Omidvar, M (2012) Coupled imprints of tropical climate and recurring emersions on reservoir evolution of a mid-Cretaceous carbonate ramp, Zagros Basin, SW Iran, Cretaceous Research, 37: 15-34.
Rostami, L., Vaziri, S. H., Jahani, D., Solgi, A., Taherpour Khalil Abad, M., Carević, I., Yahyaei, A (2019) Neocomian Fahliyan formation carbonates in the oil well X2 (Dorood oil field, Persian Gulf): Biostratigraphic data from benthic foraminifera and algae. Iranian Journal of Earth Sciences, 11(3): 173-182.
Rowlands, G., Purkis, S., Bruckner, A (2014) Diversity in the geomorphology of shallow-water carbonate depositional systems in the Saudi Arabian Red Sea, Geomorphology, 222: 3–13.
Sahraeyan, M., Bahrami, M., Hooshmand, M., Ghazi, S. H., Al-Juboury, A. I (2013) Sedimentary facies and diagenetic features of the Early Cretaceous Fahliyan Formation in the Zagros Fold-Thrust Belt, Iran. Journal of African Earth Sciences, 87: 59–70.
Shabafrooz, R., Mahboubi, A., Vaziri-Moghaddam, H., Moussavi-Harami, R., Ghabeishavi, A., Al-Aasm, I. S (2015) Facies analysis and carbonate ramp evolution of Oligo-Miocene Asmari Formation in the Gachsaran and Bibi-Hakimeh oilfields and the nearby Mish Anticline, Zagros Basin, Iran, Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie-Abhandlungen, 276: 121–146.
Sibley, D. F., Gregg, J. M (1987) Classification of dolomite rock textures, Journal of Sedimentary Petrology, 57: 967–975.
Warren, J. K (2006) Evaporites: Sediments, Resources and Hydrocarbons, Springer, Berlin, 1036 p.
Wilson, J. L (1975) Carbonate facies in geologic history, New York (Springer), 411 p.
Zhang, H., Peng, J., Lin, X., Li, B., Xia, Q (2018) Diagenesis and its controlling factors of Lower Donghetang Formation tight sandstone reservoir in Bachu area, Tarim Basin, China. Geosciences Journal, 22 (2): 327- 336.
Zhang, O., Willems, H., Ding, L (2013) Evolution of the Paleocene-Early Eocene larger benthic foraminifera in the Tethyan Himalaya of Tibet, China, International Journal of Earth Sciences, 102: 1427–1445.
Ziegler, M. A (2001) Late Permian to Holocene paleofacies evolution of the Arabian Plate and its hydrocarbon occurrences. GeoArabia, 3: 445-504.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 25 آبان 1399
  • تاریخ پذیرش: 26 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار