تلفیق مطالعات پتروگرافی و پتروفیزیکی به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی سازند ایلام در یکی از میادین واقع در شرق خلیج فارس

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد، دانشکده زمین‌شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار دانشکده زمین‌شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار دانشکده زمین‌شناسی، دانشکدگان علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مطالعه حاضر به ارزیابی عوامل کنترل کننده کیفیت مخزنی سازند ایلام در یکی از میادین واقع در بخش شرقی خلیج فارس پرداخته است. مطالعات پتروگرافی نشان داد که سازند ایلام در میدان مورد مطالعه از هشت ریزرخساره‌ی رسوبی تشکیل شده است که به ترتیب در زیرمحیط‌های درونی، میانی و بیرونی یک پلاتفرم کربناته از نوع رمپ نهشته شده‌اند. فرآیندهای دیاژنزی اثرگذار بر این سازند شامل میکرایتی شدن، سیمانی شدن، زیست آشفتگی، فشردگی مکانیکی و شیمیایی، دولومیتی شدن، نوشکلی و پیریتی شدن می باشند که در قلمروهای دریایی و تدفینی کم عمق تا عمیق رخ داده‌اند. انواع منافذ موجود در این سازند در سه مقیاس بزرگ، متوسط و کوچک تفکیک گردید. ریزتخلخل‌ها نقش بسزایی در بالابردن ظرفیت ذخیره‌ی این سازند، بخصوص در بخش پایینی آن داشته اند. تفاسیر چینه نگاری سکانسی نشان داد که کل توالی سازند ایلام از یک سکانس رده سوم تشکیل شده است. علاوه بر این، ۳ سکانس رده چهارم نیز شناسایی شدند. تحلیل‌های کیفت مخزنی بر اساس روش تعیین واحدهای جریانی هیدرولیکی و زون بندی لورنز به ترتیب منجر به تفکیک ۸ واحد جریانی و ۱۰ زون مخزنی، تله ای و سدی در سازند ایلام شد. بخش پایینی سازند ایلام دارای ظرفیت ذخیره بالا و ظرفیت جریان پایین بوده و می تواند بعنوان یک مخزن نامتعارف از نوع کربنات کم‌تراوا مد نظر قرار گیرد. بخش میانی این سازند (اطراف سطح بیشینه سیلابی) کیفیت مخزنی چندانی ندارد و بخش بالایی این سازند (سیستم ترکت پسرونده) با غلبه‌ی رخساره‌های شول و وقوع انحلال جزیی از کیفیت بالایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Petrographic and petrophysical data integration for reservoir quality evaluation of the Ilam Formation in a field located in the eastern Persian Gulf

نویسندگان [English]

  • F. Naderi Ghombavani 1
  • H. Mehrabi 2
  • S. M. Zamanzadeh 3
1 M. Sc., student. School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assist. Prof., School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Assoc. Prof., School of Geology, College of Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The present study evaluates the factors controlling the reservoir quality of the Ilam Formation in one of the fields located in the eastern part of the Persian Gulf. Petrographic studies showed that the Ilam Formation in the studied field consists of eight sedimentary microfacies that were deposited in the inner, middle and outer sub-environments of a ramp-type carbonate platform, respectively. The diagenesis processes affecting this formation include micritization, cementation, bioturbation, dissolution, mechanical and chemical compression, dolomitization,, and pyritization, which occurred in marine, meteoric, and shallow to deep burial realms. Micropores visible in electron microscope images have played a significant role in increasing the storage capacity of this formation, especially in its lower part. The interpretation of sequence stratigraphy showed that the whole sequence of Ilam Formation is composed of a third-order sequence. Reservoir quality analysis based on the method of determining hydraulic flow units and Lorenz plot led to the separation of 8 flow units and 10 reservoir, baffle and barrier zones in the formation. These flow units and reservoir zones were evaluated in the framework of sequence stratigraphy and it was found that the lower part of Ilam Formation has high storage capacity and low flow capacity and can be considered as an unconventional reservoir of tight carbonate type. The middle part of this formation does not have much reservoir quality and the upper part of this formation is of high quality due to the predominance of shoal facies and the occurrence of dissolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ilam Formation
  • Facies
  • Diagenesis
  • Flow unit
  • Persian Gulf