تعیین گونه های سنگی با استفاده از مفهوم واحدهای جریان هیدرولیکی و بررسی توزیع آن توسط شبیه سازی شاخص متوالی، در مخزن سورمه بالایی (عرب) در یکی از میادین نفتی جنوب ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم زمین، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران

2 پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت، تهران

3 گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز

چکیده

تعیین خواص مخزن نقش کلیدی در تحقق برنامه­های مدیریت و توسعه­ بهینه میادین هیدروکربنی را ایفا می­نماید. برای ایجاد دیدی کلی از مخزن مورد مطالعه تعیین خواص پتروفیزیکی از جمله گونه­های سنگی مخزن بسیار کارآمد است. روش­های مختلفی بـرای تـعیین گونه­های سنگی جهت تقسیم­بندی سنگ­های مخزن به نواحی مجزا ارائه شده است که اساس بسیاری از آن­ها داده­های تخلخل و تراوایی است. یکی از این روش­ها روش شاخص زون جریان FZI برای شناسایی واحدهای جریان هیدرولیکی (HFU) است. در ایـن مـطالعه گونه­های سنگی ناپیوسته  DRT بر اساس واحدهای جریان هیدرولیکی تعیین گردید و با استفاده از شبیه­سازی شاخص متوالی، ساختار فضایی آن و توزیع احتمالی این پارامتر در شبکه سه بعدی مخزن، بررسی گردید. در نهایت پنج گونه­ سنگی ناپیوسته شناسایی گردید که گونه­های سنگی DRT3 و DRT4 دارای بهترین کیفیت مخزنی و گونه­های سنگی DRT1 وDRT2 وDRT5 دارای پایین­ترین کیفیت مخزنی است. در مقطع طولی مخزن مورد مطالعه، در بخش میانی DRT3 گسترش بیش­تری دارد که نشان­دهنده کیفیت مخزنی بهتری در این بخش از مخزن نسبت به سایر بخش­ها است. در مقطع عرضی، در بخش جنوبی و غربی DRT3 و DRT4 با کیفیت مخزنی بالا گسترش دارند ولی در بخش مرکزی و شرقی مخزن در این مقطع گونه­های سنگی با کیفیت مخرنی پایین­تری مشاهده می­گردد. ذکر این نکته ضروری است که مدل­های ساخته شده با دقت بالایی توزیع پراکندگی گونه­های سنگی را در مخزن مورد مطالعه نشان می­دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determination of Discrete Rock Typing and Distribution by Sequential Indicator Simulation in Surmeh Reservoir (Arab) in One of the Oil Fields of Southern Iran

نویسندگان [English]

  • F. Abdi 1
  • M. R. Kamali 2
  • S. M. Aleali 1
  • A. Kadkhodaie 3
چکیده [English]

The first essential and key step for optimum development of hydrocarbon fields is the determination of reservoir properties. More precise determination of reservoir properties provides stronger infrastructure for development management of the reservoir. Therefore we are observing significant attempts in order to develop more effective methods for determining and to present a more accurate view of the reservoir petrophysical properties, including reservoir rock types. Of the most effective recent methods is the RQI/FZI flow zone indicator method, which is very appropriate for the identification of hydraulic flow units (HFUs). In this study, a discrete rock type (DRT) was determined on the basis of HFU and with using the Sequential Indicator Simulation (SIS), its spatial structure and probabilistic distribution in the three-dimensional network of the reservoir has studied. As a result, five discrete rock types were identified while determined DRT3, DRT4 have the best reservoir quality; and the DRT1, DRT2 and DRT5 have the lowest reservoir quality. In the longitudinal section, DRT3 is more extensively developed in the middle part of the reservoir, indicating better reservoir quality in this part of the reservoir than in other parts. In the transverse section, the DRT3 and DRT4 are high reservoir quality in the southern and western part of the reservoir, but in the central and eastern part of the reservoir, the lower reservoir quality are observed; also the developed model with high accuracy shows rock type dispersion in the reservoir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Flow Zone Indicator (FZI)
  • Discrete Rock Type (DRT)
  • Hydraulic Flow Units (HFU)
  • Reservoir Quality Index (RQI)
  • Sequential Indicator Simulation (SIS)

مراجع

 اصغری، ا. نصرت، ا (1391) زمین­آمار و زمین­شناسی نفت. انتشارات پژوهشگاه صنعت نفت.  تهران.
امیدوار، آ. کمالی، م. ر.، کاظم­زاده ع. ا (1392) شبیه­سازی سه بعدی استاتیکی و تخمین پارامترهای مخزنی با به کارگیری روش­های زمین­آماری در یکی از مخازن ایران، پژوهش نفت، 75، 49-57.
امیرکافی، م (1393) تعیین واحدهای جریانی هیدرولیکی با استفاده از روش­های زمین­آماری هوشمند در میدان نفتی سلمان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه سمنان، 147 ص.
امین­زاده، ع.، میرجردوی، ن.، نوری طالقانی، م (1392) مدلسازی استاتیک مخازن نفت و گاز و تفسیر سایزمیک با استفاده از نرم­افزار Petrel، آزاده، 304 ص.
ایگدر، م (1394) تعیین گروه­های سنگی با استفاده از مفهوم واحدهای جریان هیدرولیکی. چهارمین همایش علمی مخازن هیدروکربوری و صنایع بالادستی علوم و صنایع وابسته.
جدیری­آقایی، ر.، رحیم­پوربناب، ح.، توکلی، و.، کدخدایی ایلخچی، ر.، یوسف­پور، م. ر (1396) بررسی واحدهای جریانی و رخساره­های الکتریکی در سازند میشریف (بخش بالایی سازند سروک) و براورد ستبرای زون مخزنی در میدان نفتی سیری (خلیج فارس)، رسوب­شناسی کاربردی،  5 (9)، 86-98.
حسنی پاک، ع. ا (1389) زمین آمار، دانشگاه تهران، 314 ص.
خداویسی، م (1391) تجزیه و تحلیل الکتروفاسیس­های مخزنی سازند سورمه (برمبنای واحدهای جریانی) و ارتباط آن با کیفیت مخزنی در یکی از میادین نفتی در خلیج فارس، پایان­نامه کارشناسی­ارشد دانشگاه فردوسی مشهد 69 ص.
دوستی­ایرانی، ر.، کدخدایی، ع.، پیروی، م.، کریمی، م. ر.، دوستی­ایرانی، م (1394) مــدل­سـازی ســه­بـعـدی زمین­شناسی دو زون در بخش شرقی میدان نفتی اهواز، 9، 22-33.
ربانی، ا. ر (1392) زمین­شناسی و ژئوشیمی نفت خلیج­فارس، دانشگاه تفرش، 576 ص.
سلیمانی، ب.، مرادی، م.، غبیشاوی، ع (1395) بررسی کیفیت مخزن بنگستان با استفاده از رخساره­های الکتریکی و واحدهای جریانی در میدان منصوری، جنوب غرب ایران، زمین­شناسی کاربردی پیشرفته، 22، 22-34.
غلامی، ر.، سلیمانی، ب.، خواجوی، س (1395) تعیین واحدهای جریان هیدرولیکی با استفاده از روش­های مختلف در سازند کربناتی ایلام واقع در یکی از میادین نفتی جنوب غربی ایران، اکتشاف و تولید نفت و گاز، 142، 60-65.
کدخدایی ایلخچی، ر.، نوری، ب (1395) سامانه روزنه­ها در ارتباط با ویژگی­های مخزنی سازندهای دالان بالایی و کنگان در میدان لاوان واقع در جنوب خاوری خلیج فارس، رسوب­شناسی کاربردی، 4(8)، 10-1.
کدخدایی، ع (1397) ارزیابی سازندهای نفت­دار، تهران، دایره دانش، 552 ص.
مصدق، ح .، فـتاحی، ا.، هـنرمند، ج (1395) اسـتفاده از روش­های نشانگر زون جریانی و وینلند در ارزیابی مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی، بخش شمالی فروافتادگی دزفول، سی و پنجمین گردهمایی ملی علوم زمین.
Abbaszadeh, M., Fujii, H., Fujimoto, F (1996) Permeability Prediction by Hydraulic Flow Units - Theory and Applications, SPE Formation Evaluation. 11(4).
Abedini, A (2011) Statistical Evaluation of Reservoir Rock Type in a Carbonate Reservoir, SPE, 152359.
Acosta, L (2005) Reservoir Study V9 of El Furrial Field, Venezuela, SPE, 95047.
Al-Ajmi, A. and Holditch, S. A (2000) Permeability Estimation Using Hydraulic Flow Units in a Central Arabia Reservoir, SPE, 63254.
Al-Barwani, H. H., Al-Lawatia, M.,  Balakrishnan, E. and Purnama, A (2000)  Modeling Flow and Transport in Unsaturated Porous Media: A Review, Science and Technology, Sultan Qaboos University, Special Review: 265-280.
Ali-Nandalal, J. and Gunter, G (2003) Characterizing Reservoir Performance for the Mahogany 20 Gas Sand Based on Petrophysical and Rock Typing Methods, SPE, 81048.
Amaefule, J. O., Altunbay, M., Tiab, D., Kersey, D. G., Keelan, D. K (1993) Enhanced Reservoir Description: Using Core and Log Data to Identify Hydraulic (Flow) Units and Predict Permeability in Uncored Intervals/Wells, SPE, 26436.
Aplin, G. F (2002) New Insights from Old Data: Identification of Rock Types and Permeability Prediction within a Heterogeneous Carbonate Reservoir Using Diplog and Openhole Log Data, SPE, 78501.
Archi, G. E (1950) Introduction to Petrophysics of Reservoir Rocks, AAPG Bulletin, 34(5).
Bagheripour, M., Shabaninejad, M. and Afsari, Kh (2011) A Permeability Predictive Model Based on Hydraulic Flow Unit for one of Iranian Carbonate Tight Gas Reservoir. SPE, 142183.
Beigi, M., Jafarian, A., Javanbakht, M., Wanas, H. A., Mattern, F., Tabatabae, A (2017) Facies Analysis, Diagenesis and Sequence Stratigraphy of the Carbonate-Evaporite Succession of the Upper Jurassic Surmeh Formation: Impacts on Reservoir Quality (Salman Oil Field, Persian Gulf, Iran), Journal of African Earth Science, 129: 179-194.
Beiranvand, B., Kamali, M. R (2004) Petrophysical Evaluation and Determination of Rock Types in a Carbonate Reservoir in SW Iran with Interpretation of Petrography and Geophysical Well Logs, Iranian Int. J. Sci, 5(2): 203-221.
Davies, O. K., Vessell, R. K., David K., Davies & Associates (1996) Identification and Distribution of Hydraulic Flow Units in a Heterogeneous Carbonate Reservoir: North Robertson Unit, West Texas, SPE, 35183.
Ebanks, W. J (1987) Flow Unit Concepts: Integrated Approach to Reservoir Description for Engineering Projects, AAPG Bulletin, 71(5).
Gharechelou, S., Amini1, A., Kadkhodaie, A., Hosseini, Z., Honarmand, J (2018) Rock Typing and Reservoir Zonation Based on the NMR Logging and Geological Attributes in the Mixed Carbonate-Siliciclastic Asmari Reservoir, Geopersia, 8(1): 77-98.
Gomes, J. S., Ribeiro, M. T., Strohmenger, C. J., Negahban, S., Kalam, M. Z (2008) Carbonate Reservoir Rock Typing – The Link between Geology and SCAL, SPE, 118284.
Gunter G. W., Finneran, J. M., Hartmann, D. J. and Miller, J. D (1997) Early Determination of Reservoir Flow Units Using an Integrated Petrophysical Method, SPE, 38679.
Kadkhodaie, A., Amini, A (2009) A Fuzzy Logic Approach to Estimating Hydraulic Flow Units from Well Log Data: A Case Study from the Ahwaz Oilfield, South Iran, Petroleum Geology, 32(1): 67-78.
Kadkhodaie, A., Kadkhodaie, R (2018) A Review of Reservoir Rock Typing Methods in Carbonate Reservoirs: Relation between Geological, Seismic, and Reservoir Rock Types, Journal of Oil & Gas Science and Technology, 7(4): 13-35.
Mirzaei-Paiaman, A., Ostadhassan, M., Rezaee, R., Saboorian-Jooybari, H., Chen, Z (2018) A New Approach in Petrophysical Rock Typing. Journal of Petroleum Science and Engineering, 166: 445-464.
Osario, P. O (2009) Rock Types and Flow Units in Static and Dynamic Reservoir Modeling: Application to Mature Fields, SPE, 122227.
Porras, J. C., Barbato, R., Khazen, L (1999)  Reservoir Flow Units: A Comparison Between Three Different Models in the Santa Barbara and Pirital Fields, North Monagas Area, Eastern Venezuela Basin, SPE, 53671.
Rahimpour-Bonab1, H., Mehrabi, H., Navidtalab, A., Izadi-Mazidi, E (2012) Flow Unit Distribution and Rservoir Modeling in Cretaceous Crabonates of the Sarvak Formation, Abteymour Oilfield , Dezful Embayment, SW Iran, Journal of Petroleum Geology, 35(3): 213-236.
Rushing, J. A., Newsham, K. E., Blasingame T. A (2008)Rock Typing - Keys to Understanding Productivity in Tight Gas Sands, SPE, 114164.
Sclumberger (2008) Petrel Introduction Course, Petrel, 555pp.
Skalinski, M. and Kenter, J. A. M (2014) Carbonate Petrophysical Rock Typing: Integrating Geological Attributes and Petrophysical Properties while linking with Dynamic Behavior, Geological Society, London, Special Publications Online First.
Sokhal, A (2016)  Rock Type and Permeability Prediction using Flow Zone Indicator with an application to Berkine Basin (Algerian Sahara), SEG International Exposition and 86th Annual Meeting, 3068- 3072.
Taghavi, A. A.,  Mørk, A., Kazemzadeh, E (2007) Flow Unit Classification for Geological modeling of a Heterogeneous Carbonate Reservoir: Cretaceous Sarvak Formation, Dehluran Field, SW Iran, Petroleum Geology, 30(2): 129-146.
Tavakoli, V (2018) Geological Core Analysis, Springer Briefs in Petroleum Geoscience & Engineering, 85-99. 
Tiab, D., Donaldson, E (2012) Petrophysics, Third edition. Gulf Professional Publishing, Pp. 120-128.
دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی
دوره 6، شماره 12
آبان 1397
صفحه 87-102

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 فروردین 1398
  • تاریخ بازنگری: 21 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 22 مهر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار